Als het gevoel je te pakken heeft...
Eerlijk gezegd was ik totaal flabbergasted toen ik vele jaren geleden voor het eerst hoorde dat alle emoties projectie zijn. Dertig jaar geleden tijdens een opleiding Jungiaanse psychologie die ik volgde bij Karen Hamaker kwam dit naar voren. Zowel de ‘nare’ emoties als boosheid, frustratie en dergelijke als ook de ‘plezieriger’ emoties als blijdschap, ontroering en liefde. Emotie kun je zien als die toestand waarin jij niet meer het gevoel hebt maar het gevoel jou heeft.
Schreeuwen
Je kunt bijvoorbeeld boosheid ervaren maar nog prima in staat zijn om op een adequate manier te reageren als je kind iets doet wat jij niet fijn vindt. Maar op het moment dat je buiten zinnen staat te schreeuwen tegen een vierjarige is er sprake van een emotie. In die situatie heeft het ‘gevoel’ jou te pakken. Meer lezen over gevoel en emoties?
Weerspiegeling van je schaduwkanten
Emoties zijn een weerspiegeling (projecties) van je schaduw. Je schaduw is je verborgen kant. Die kant van jezelf, van datgene van jezelf waar je niet trots op bent. Van waar je je bijvoorbeeld voor schaamt. Van diegene die je liever niet wilt zijn, maar die je wel bent. Of van degene die je niet bent, maar wel wilt zijn. Wat ook kan is dat je als kind een nare en voor een kind traumatische ervaring hebt meegemaakt. Die ervaring verdwijnt ook naar je onbewuste en krijg je gedurende je leven ook regelmatig herhaald in de vorm van projecties. Ook dat behoort tot je schaduw.
Dominante collega
Je irriteert je bijvoorbeeld rot aan die dominante collega van je. Die doet zo bazig en zorgt altijd alleen maar voor zichzelf. Heeft nooit oog voor jou en voor jouw gevoelens. Je maakt er een heel verhaal van waarom die collega ‘niet deugt’. Wat in feite speelt is dat die collega in staat is tot datgene wat jij ook wel graag zou willen. Het innemen van haar ruimte en het goed zorgen voor zichzelf. Maar omdat je dat op dit moment te spannend vindt is het makkelijker naar de ander te wijzen, want die….
Ja maar, hij....
Vaak is het zo dat je als je een emotie in je hier en nu ervaart je de neiging hebt om met je vinger naar iets of iemand in je buitenwereld te wijzen. En een verhaal te maken over wat daar gebeurt. En als er sprake is van flinke geraaktheid, dan ga je dat verhaal ook nog flink opblazen en uitvergroten. Veel mensen gaan als ze vastlopen met hun problemen naar een loog, soof of andere hulpverlener om hun problemen in het hier en nu te bespreken.
In de herhaling
Soms zijn mensen al jaren in psychotherapie om te proberen grip te krijgen op datgene wat ze als laatste verwond heeft geraakt, in plaats van hun oorspronkelijke pijn of wond te helen of op te lossen. Vrijwel al mijn klanten komen omdat ze in hun hier en nu ergens in vast lopen, maar hun eigenlijke probleem ligt in een ver verleden. Het probleem in hun hier en nu is niets anders dan de 33-ste herhaling daarvan. Emoties zijn er niet zomaar, daar moet je wel wat voor doen. Lees maar in het artikel: Wanhopig, hoe doe jij je favoriete emoties?
Slechte B-film
Om echt af te komen van dit soort gedragspatronen zul je terug moeten naar het punt in je leven waar je voor de eerste keer dit probleem, of deze emotie tegenkwam en ervaren hebt. Alle keren daarna zijn niets meer dan herhalingen van die eerste keer dat het probleem ontstond. Je zou het kunnen zien als slechte B-films met allemaal hetzelfde script, met steeds andere spelers en in andere situaties. Maar het originele script is nog steeds hetzelfde.
Overerven van gedragspatronen
Als je je dit gedragspatroon niet bewust wordt of bent en het oplost in jezelf, zul je uiteindelijk jouw problemen ook nog doorgeven aan jouw kinderen. Het is daarom ook niet uit te sluiten dat de oorsprong van jouw probleem ook niet in jezelf zit, maar in je vader, moeder of opa en oma. Wat bedoel ik daarmee?
Papa, ik lijk steeds meer op jou
Stel: Als jouw vader door zijn vader mishandeld werd en dat in die tijd de norm was, dan is de kans groot dat jouw vader jou ook gaat slaan. Gewoon omdat hij niet beter weet. Hij heeft geen ander rolmodel gehad. En ondanks dat het hem zelf destijds waarschijnlijk veel pijn deed, doet hij het nu zelf ook. Sterker nog… De kans is groot dat hij allerlei argumenten aan kan dragen waarom het terecht is dat hij dat doet. En als jij je niet bewust wordt van dit patroon zul je zelf misschien ook gefrustreerd moeten constateren dat jouw handen los zitten…
Problemen doorgeven
Er is bv. ook in allerlei onderzoeken aangetoond dat mensen die als kind slachtoffer van misbruik zijn, zelf later ook in verhouding veel vaker dader worden. In plaats van de pijn in zichzelf op te lossen geven ze het probleem door aan een volgende generatie.
Geen basisveiligheid
Of een ander voorbeeld: Een van mijn klanten heeft haar hele leven lang al last gehad van een gevoel van onveiligheid in bepaalde situaties. Ze snapte daar niets van en kon daar geen enkele aanleiding voor bedenken. Ze had een hele leuke jeugd gehad en hele lieve ouders. Helemaal geen directe aanleiding voor ene gevoel van onveiligheid. Totdat ik van haar begreep dat ze vrijwel direct na de geboorte in het ziekenhuis opgenomen was geweest voor 6 weken. Bewust wist ze daar uiteraard niets meer van. Maar toen ik haar vroeg om haar lichaam te laten antwoorden met een ja of een nee op de vraag of deze ziekenhuisopname de basis van haar gevoel van onveiligheid was, begon ze te huilen. Bingo. Een kind dat zo jong weggehaald wordt bij de moeder is haar basisveiligheid vrijwel direct kwijt. Ook al wordt er nog zo goed voor je gezorgd, ze miste haar moeder.
Voelen wat je voelt
Het oprakelen van gebeurtenissen uit het verleden kan confronterend en pijnlijk zijn. Maar het onbewust blijven herhalen is minstens zo pijnlijk en misschien nog wel pijnlijker. Bovendien stopt de pijn dan niet. Wat wel het geval is als je je oorspronkelijke pijn, je oorspronkelijke wond gaat verzorgen. Als je de tijd neemt en voor jezelf en je bereid bent om de opgelopen pijn te ervaren en je bereid bent te voelen wat daar gevoeld wil worden, dan ontstaat er als vanzelf een stuk heling.
Zielscontracten
Hoe werkt dat dan? Als kind maken we allemaal, niemand uitgezonderd, pijnervaringen mee. Zelfs als we kind van twee verlichte ouders zouden zijn, dan nog lopen we deuken en butsen op. Op het moment dat we een deuk of een buts oplopen en we kunnen op dat moment in die situatie niet voelen wat we voelen, omdat we ‘moeten overleven’ dan ontstaat er iets wat je een zielscontract zou kunnen noemen. We splitsen op dat moment een stuk van onze persoonlijkheid af en nemen een besluit ons gedrag aan te passen. Dat doen we omdat we dat op dat moment en in die situatie het beste vinden. Het afgesplitste deel neemt zijn intrek in ons onbewuste en is daarmee voor ons bewustzijn niet meer zonder meer toegankelijk.
Er niet over kunnen praten
Overigens is het in principe niet de nare of vervelende gebeurtenis zelf die we als kind hebben ervaren die het trauma veroorzaakt. Het is de betekenis die we eraan geven en in de meeste gevallen het feit dat we er niet over hebben kunnen praten. Vaak ontstaat dat doordat onze ouders onze veilige haven voor ons zijn. Maar als er iets gebeurt in relatie tot die veilige haven, bv. een vader of een moeder die boos wordt, dan is die ouder voor ons niet beschikbaar als veilige haven om ons verhaal mee te delen. En op dat punt slaat de pijn naar binnen en zet zich vast in het systeem. Kan de gebeurtenis wel gedeeld worden met bv. de andere ouder, dan kan de emotie gewoon verwerkt worden en zal die zich niet zo snel vastzetten.
Fysiek verwerken van emoties
Een andere manier van kijken naar hetzelfde is je te realiseren dat je als kind nog niet over de middelen en mogelijkheden beschikt om iedere situatie die zich voordoet in je leven te verwerken. Je beschikt gewoon nog niet over het juiste gereedschap om de toxische stoffen die bij dergelijke situaties worden aangemaakt af te breken. Je lichaam zegt dan in al haar wijsheid: Ik sla die stoffen in een relevant orgaan voor je op totdat je wel in staat zult zijn om ze af te breken. In de praktijk kan dat betekenen dat je in bepaalde situaties migraine krijgt, of buikpijn, of rugpijn, of... Daarom ook is het bij fysieke klachten ook goed te kijken naar wat de onderliggende boodschap van het lichaam is. Want of je dat nu leuk vindt of niet, je lichaam praat de hele dag door tegen je. Alleen hebben we al heel jong geleerd daar niet naar te luisteren. Terwijl je lichaam ontzettend haar best doet om zo goed als ze kan voor jou te zorgen. En pas in de situaties dat beide goed op elkaar afgestemd zijn zal je systeem gaan floreren. Maar als je vooral te horen hebt gekregen dat je door moet gaan als je moe bent, dan is het niet gek als je lichaam vroeg of later gaat ondermijnen. En dan is het aan jou om je bewust te worden van het feit dat je lichaam NEE zegt. Hetgeen ze niet zonder reden doet.
Je moet lief zijn
Een voorbeeld van hoe zielscontracten werken: Een kind dat bv. van mama te horen krijgt dat het lief moet zijn omdat mama anders niet van haar houdt, zal al heel jong bewust of onbewust besluiten haar gedrag aan te passen. Want mama’s liefde verliezen is zo’n aanslag op haar gevoel van veiligheid dat ze op dat moment besluit niet meer te zijn wie ze is, maar zich aan te passen aan wat mama wil. Mama’s liefde verliezen is voor een klein kind onverdraaglijk en enorm bedreigend. Dus kiest het kind voor de strategie van aanpassen. Een strategie die in die situatie en op dat moment de beste strategie is. Maar op de lange termijn levert dat problemen op.
Aanpassen is niet de oplossing
Het systeem raakt namelijk daardoor uit balans. Het kind kan niet meer volledig zijn wie ze is. Het kind groeit vervolgens op en komt vervolgens in allerlei andere relaties terecht waarin ze zich aanpast en ontdekt dat ook anderen van haar verwachten dat ze zich aanpast. Langzamerhand raakt ze steeds meer van zichzelf vervreemd en vroeg of later komt ze in de knel. Als er op zo’n moment alleen gekeken wordt naar wat het probleem in het hier en nu is, en niet naar het onderliggende probleem, dan zal het probleem zich blijven herhalen. Een andere variant op dit thema is dat dit kind in de volwassen jaren ook de rol van de moeder over kan nemen. Dan gaat het van anderen eisen dat ze lief tegen haar moeten zijn. Wat natuurlijk ook weer de nodige problemen oplevert… Lees ook eens het artikel over emotionele chantage:
Herschrijven zielscontracten
Pas als we bereid zijn onze zielscontracten te herschrijven en we het afgesplitste deel ‘ophalen’ kan het systeem weer terug heel worden. Als we bereid zijn onze pijn te voelen en onze wonden te gaan verzorgen, kan dit kindsdeel in onszelf opgroeien, integreren en volwassen worden. Maar zolang we problemen alleen in het nu oplossen zonder te onderzoeken waarom dit probleem op dit moment in onze werkelijkheid wil zijn, houden onze zielscontracten in stand. En daar word je meestal niet zo gelukkig van.
Voelen wat je voelt
Vind je het nog moeilijk om te 'voelen' wat je voelt? Misschien ben jij net als ik iemand die het opnieuw moet leren hoe het is om te voelen wat je voelt. Hoewel ik hoogsensitief ben, heb ik heel jong 'afgeleerd' om op mijn gevoel te vertrouwen. Sterker nog om te voelen wat ik voel. Het was een heel proces om dat opnieuw te leren. Geleide meditaties en visualisaties hebben me daar enorm in geholpen. Als jij dat ook herkent dan nodig ik je uit om dat ook via die weg te doen. Het werkt snel en gemakkelijk, maar je moet er wel even de tijd voor nemen :-).
Rust en vrede in jezelf vinden?
Jezelf steeds beter leren kennen en het contact met je lichaam leren herstellen? Meld je dan aan voor de 8 weekse online training Liever Gelukkig met Mindfulness.
Of download mijn gratis E-book: Liever Gelukkig met mindfulness of een van mijn andere gratis E-books.
Geleide meditaties - visualisaties
Leuk of waardevol artikel?
Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?
