In veel relaties die minder goed lopen wordt boosheid vaak in de loop van de tijd een steeds groter probleem. Een van de partners raakt in bepaalde situaties gefrustreerd en wordt boos omdat het hem of haar niet lukt om zijn of haar behoeftes ingevuld te krijgen. Vaak zijn we ook zo geconditioneerd dat we denken dat we iets of iemand in de buitenwereld nodig hebben om onze behoeften ingevuld te krijgen. Toch is dat in veel situaties niet het geval.
Emoties op een ander projecteren
Als je het onderliggende mechanisme begrijpt, dan zul je ervaren dat je de meeste emotionele behoeftes in je zelf kunt invullen. Wat we daarentegen meestal al heel vroeg in ons leven van onze opvoeders onbewust leren is om het op de ander te projecteren. Je partner moet er dan voor gaan zorgen dat jij je gezien, gehoord, gewaardeerd en geliefd voelt. En daar loopt het in veel relaties spaak. Want op de lange termijn is dat geen houdbare zaak. De ander is er niet voor verantwoordelijk dat jij je krijgt wat je nodig hebt. Dat ben je zelf. Maar als je dat in je jeugd niet hebt aangeleerd gekregen, dan maak je de ander er verantwoordelijk voor om voor jouw behoeften te zorgen. En daar wordt je relatie niet beter van.
Je herhaalt het patroon
Vervolgens ga je van ellende dan maar uit elkaar om er uiteindelijk na een eerste tijd van weer vlinders in de buik achter te komen dat je nieuwe partner ook zo van die vervelende trekjes heeft. En je zit opnieuw in een niet werkend patroon. Zelfs al denk je dat je doordat je nu een totaal andere partner hebt dan je vorige partner dat het je nu niet zal overkomen. Zolang je niet bereid bent te kijken naar je eigen aandeel in je relatie is de kans zeer groot dat je op termijn opnieuw een niet werkende relatie gaat creëren. Met opnieuw frustratie, onmacht, eenzaamheid en boosheid als gevolg.
Boosheid of onmacht?
In een niet werkende relatie speelt boosheid bij een of beide partners vaak een belangrijke rol. De boosheid weerspiegelt in de meeste gevallen de onmacht om om te gaan met de situatie. Sterker nog, als het een tweede of derde, vierde, etcetera relatie betreft dan is het patroon inmiddels al aardig versterkt. En zeker als je niet heel grondig hebt gekeken naar je eigen aandeel in het mislukken van de eerdere relatie(s). Boosheid is overigens voor veel mensen een gemakkelijker emotie om te hebben dan het onderliggende gevoel van verdriet, pijn of angst.
Het een leidt tot het ander
In je hersenen zijn de verbindingen die met eerdere frustraties in je vorige relaties te maken hadden versterkt. Net als je reactie die iedere volgende keer ook sterker wordt. Hoe eerder je daarmee leert dealen hoe beter. Dat geldt uiteraard andersom ook. Een boze partner kan leiden tot een tweede boze partner maar ook tot een bange partner. Want boosheid kan naast boosheid ook angst in de ander oproepen. En na een lange tijd van frustratie ook tot gelatenheid en onmacht als het niet lukt om je partner zich bewust te maken van zijn eigen verantwoordelijkheid in de relatie. Hetgeen weer leidt tot twee ongelukkige mensen in de relatie.
Omgaan met de boosheid van de ander
Als je partner de neiging heeft tot boos worden en jij hebt de neiging tot aanpassen, dan is dat ook een combinatie die op de lange termijn tot problemen gaat leiden. Want als jij je steeds maar aanpast aan wat je partner (of collega of baas of wie dan ook maar) wil, dan ontken je op dat moment de behoeften die in jou leven en die er ook willen zijn. Je geeft jezelf als het ware weg. En je raakt daarmee op de langere termijn jezelf kwijt.
Je lichaam geeft vroeg of later een grens aan
Door je eigen behoeften langdurig te ontkennen zal je lichaam vroeg of later gaan muiten en je op termijn allerlei vage of minder vage klachten bezorgen. Moeheid steekt de kop of misschien wel burn-out achtige klachten. Maar als je zwakke plek je rug of hoofdpijn is, dan zie je dat daarin, in die zwakke plek terugkomen. Of je pot zoveel op dat je op een gegeven moment ook ontploft en op een explosieve manier voor je belang opkomt, maar meestal niet voor elkaar krijgt wat je graag wilt.
Hoe dan wel?
Een van de eerste dingen om je situatie te verbeteren is dat het belangrijk is om je bewust te worden wat er precies gebeurt. Zodat je leert om meer van een afstand zo objectief mogelijk te registeren wat de situatie met je doet. Als je een partner hebt die snel boos wordt onderzoek dan eens bij jezelf wat er precies in jezelf gebeurt als de ander boos is. Wat voel je waar in je lichaam? En welke gedachten word je je gewaar? Door je dat bewust te worden kun je leren ontdekken hoe je uit het patroon kunt stappen. Als je onmiddellijk reageert met aangepast gedrag, zit je er al in voor je er uit kunt stappen. Toch kan het ook helpen als je het je in het moment zelf (nog) niet bewust bent om er naar terug te kijken en jezelf de vraag te stellen: Hoe voelde dat voor mij? Wat ervoer ik in mijn lichaam? Roep het gevoel maar opnieuw op en neem het waar in jezelf. Vervolgens vraag je jezelf af: Heeft dat gevoel een naam? Heb je moeite met het benoemen van je gevoel dan heb ik hier een overzicht met gevoelens voor je:
Overzicht gevoelens en quasi gevoelens
De gevoelens in de drie linker kolommen zijn predikaten van je hoofd. Het zijn niet echte gevoelens. Die in de drie rechter kolommen zijn wel gevoelens. Ik wil je uitnodigen om de gevoelens die in de drie rechter kolommen staan te gebruiken om te benoemen wat je ervaart als je partner boos op je is.
Gevoel voel je in je lichaam
En let er dan op dat je er geen oordeel van maakt, maar dat het een gevoel is. Een gevoel kun je ergens voelen in je lichaam. Als je weet wat voor gevoel het is, dan kun je als je dat wilt voor jezelf nagaan wanneer je dat gevoel eerder had. En ook wanneer je het gevoel voor de eerste keer ervaren hebt. Als je je dat niet direct kunt herinneren vraag dan eens aan je onbewuste om je het antwoord in een droom of anderszins te brengen en heb er gewoon het vertrouwen in dat het antwoord komt.
Wat is de echte oorzaak van de emotie?
Is het belangrijk en nodig om te weten waar het gevoel vandaan komt? Ja en nee. Ja, omdat het je ego, je denken meestal helpt om het proces te doorzien en te herkennen dat het om oude pijn in jezelf gaat. En nee, omdat het weten waar het vandaan komt nog niet maakt dat je het anders gaat doen. Je kunt nog zoveel veel kennis opdoen over bijvoorbeeld emoties, maar zolang je de kennis niet leeft, brengt het je weinig. Toch helpt het in die zin ook dat als je begrijpt wat maakt dat je reageert zoals je reageert, je vaak gemakkelijker uit het patroon kunt stappen.
Waar heeft het kind in jou behoefte aan?
Als je voor jezelf weet en herkent waar je emotie vandaan komt en je oog in oog met het kleine kind in jezelf komt te staan, dan kun je dat kind in jezelf vragen wat het nodig heeft. Waar heeft het behoefte aan? Je zult ervaren dat het je antwoord geeft en jij bent de enige die jouw innerlijk kind kan geven wat het nodig heeft. Het kan zijn dat je kind een knuffel wil of wil horen dat het er mag zijn en dat het ook belangrijk is. Wat het ook is, geef er zo goed mogelijk gehoor aan en bevestig jezelf op de dingen waar je je onzeker over voelt.
Wie was er vroeger boos op jou?
Vaak is er een ouder of andere volwassene die ook boos kon zijn op jou als kind. En wanneer dat een gevoel van angst en onzekerheid met zich meebracht, dan zul je die onzekerheid en angst meenemen naar je volwassen leven. Die oude kinderangst ligt nog in alle cellen van je lichaam opgeslagen. En je lichaam reageert al met angst nog voordag je bewust ook maar iets in de gaten hebt. Andere mensen die op latere leeftijd vervolgens boos op jou reageren zullen je onbewust terugbrengen naar je kindertijd en je triggeren in dat oude gevoel van angst en onzekerheid. Want op het moment dat je als kind een indringende emotionele ervaring had die je op dat moment niet kon voelen, omdat het bijvoorbeeld te onveilig was, dan raakt je systeem uit balans. Je systeem zoekt in principe altijd naar balans en zorgt er daarom voor dat je onbewust vergelijkbare situaties creëert om alsnog te gaan verwerken wat daar en toen niet verwerkt kon worden.
Jouw innerlijk kind op laten groeien
Wanneer je je dat bewust wordt, kun je het kind in jezelf op laten groeien en ontdekken hoe je door de ogen van een volwassene kunt kijken naar de situatie. En gekeken door de ogen van een volwassene is er een partner die boos is. Die boosheid van je partner is hoogstwaarschijnlijk ook ingegeven door iets vergelijkbaars als wat bij jou gebeurt door zijn boosheid. Alleen heeft je partner een ander ‘verdedigingsmechanisme’ gecreëerd. In plaats van angst stapt hij in de boosheid.
Meestal zijn er twee kleine kinderen in het 'spel' dat boosheid heet
Realiseer je dat er in je partner ook een klein kind zit dat boos is. Niet dat jij er verantwoordelijk voor bent dat hij boos is, dat is zijn eigen verantwoordelijkheid. Hij of zij kiest er meestal onbewust voor om die reactie op te roepen omdat hij of zij op die manier bedraad of geconditioneerd is. Meestal is het het standaard overlevingsmechanisme wat daarbij een rol speelt. Degenen die als kind hebben geleerd te 'vechten' gaan de confrontatie aan en worden boos naar de buitenwereld. Degenen die hebben geleerd te vluchten vermijden die confrontatie en trekken zich terug. Beiden kunnen daarin van elkaar leren. De vechters hebben te leren dat het soms goed is de confrontatie te vermijden om dat dat tot een beter resultaat leidt. En de vluchters hebben te leren dat sommige dingen het waard zijn om voor te vechten. Als er over je grenzen wordt gegaan is boosheid een terecht verdedigingsmechanisme. Overal boos over worden is dat niet.
Oude koeien
Als je je eigen triggers bewust bent en je je realiseert dat wat er in het hier en nu gebeurt meestal niet gaat om waar het over gaat, dan gaat de angel meestal uit de situatie vandaan. Het gaat niet waar het over gaat, omdat het gaat over oude pijn en oude situaties die worden meegenomen naar het hier en nu. In feite zijn het op een bepaalde manier oude koeien die uit de sloot worden gehaald. Alleen gebeurt dat niet bewust maar onbewust door de opgeslagen oude energie in je lichaam. En als je je bewust bent van het zo binnen zo buiten mechanisme, dan weet je ook dat je precies creëert wat er in jou is.
Hoe ga je om met de boosheid van een ander?
We hebben net gekeken naar wat je in je binnenwereld kunt doen als een dergelijke situatie zich voordoet. Je kunt ook in de buitenwereld dingen anders doen dan je misschien gewend bent. Hier volgen wat tips:
- Stel vast dat je partner boos is. Benoem het ook. Zeg: Ik zie dat je boos bent.
- Vraag wat de reden van zijn of haar boosheid is.
- Laat hem of haar uitpraten en vraag zoveel mogelijk door.
- Oordeel niet, maar luister.
- Vraag vooral ook door op het onderliggende gevoel. Hoe voelt het voor jou als ….. (de situatie die je gesprekspartner benoemt).
Valideer en vat samen
Geef aan de ander terug wat je hebt ontvangen of begrepen. Benoem als je voldoende informatie hebt om het begrepen te hebben dat je begrijpt waarom de ander zich boos voelt. Door te zeggen dat je begrijpt waardoor de ander zich boos voelt, geef je niet aan dat je het met hem of haar eens bent. Je geeft alleen maar weer te begrijpen dat er een bepaalde oorzaak is (de situatie) en een bepaald gevolg (het gevoel).
We willen allemaal gezien en begrepen worden
Als je deze stappen zet, zul je merken dat de ander in veel gevallen afkoelt. Hij of zij (of liever gezegd: het kind in hem of haar) voelt zich gehoord, gezien en begrepen. En het oude gevoel krijgt daarmee bestaansrecht. Dat hoeft nog niet te betekenen dat er vervolgens gebeurt wat hij of zij wil. Over het invullen van de wederzijdse behoeften kan worden onderhandeld. Maar doordat je de ander gezien, gehoord en erkend hebt in zijn of haar gevoel, zal het onderhandelen over de behoeften een stuk gemakkelijker worden.
Neem een time out als dat nodig is
Als je partner echt onredelijk is en je voelt dat jouw grenzen overschreden worden kondig dan aan dat wanneer je partner zijn gedrag niet aanpast jij uit de situatie weg zult gaan. Je hoeft niet te accepteren dat de ander tegen je schreeuwt, je uitscheldt of op wat voor manier dan ook agressief tegen je is. De ander mag boos zijn en die boosheid mag er zijn, maar het is aan jou tot waar en op welke wijze jij accepteert dat die boosheid zich tegen jou mag keren.
Begrenzen is voorwaarde om het patroon te doorbreken
Dat begrenzen van de boosheid is cruciaal om er voor te zorgen dat het patroon zich niet verder versterkt en escaleert. Door niet te begrenzen geef je je partner de ruimte om steeds verder te gaan. En hoe langer je wacht met begrenzen hoe moeilijker het wordt om te doen. Dus stel niet uit en sta niet toe dat de ander over jouw grenzen heen gaat. Hoe boos en onredelijk de ander ook is, jij bent verantwoordelijk voor het bewaken van jouw grenzen. Het is aan jou of je toestaat dat de ander er overheen gaat of niet. Meer over het stellen van grenzen kun je lezen in het artikel: Grenzen stellen in relaties
Als je het nog niet voor jezelf kunt, doe het dan voor je kinderen
Als je het op dit moment nog lastig vindt om dat voor jezelf te doen, realiseer je dan wat de gevolgen voor je kinderen zijn als je ze hebt. Kinderen nemen namelijk het gedrag van de ouders over. Dus als jij je partner niet begrenst en de situatie wordt steeds grimmiger, dan geef je je kinderen mee dat het normaal is dat jullie zo met elkaar om gaan. Er is een grote kans dat je kinderen zich dan met een of beide vormen van reactie gaat identificeren en hetzelfde gedrag gaat vertonen. Wil je dat?
Boosheid de baas
Ben je zelf degene die de neiging heeft snel boos te worden? Lees dan ook eens mijn artikel: Boosheid de baas met tips hoe om te gaan met je eigen boosheid.
Basisbehoeften
Als boosheid zich heeft genesteld in je leven is de kans vrij groot dat basisveiligheid een thema in je leven is. Basisveiligheid en vertrouwen. Beide behoeften zijn basisbehoeften die ergens in je leven dan met de voeten getreden zijn. Meer lezen over basisbehoeften kun je in het Ebook: Basisbehoeften.
Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?
Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.
Leuk of waardevol artikel?
Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?
