Onbewuste programma's: denken en voelen

Hoe we ons gedurende ons leven gedragen en veel, heel veel van wat we doen is het gevolg van allerlei al heel jong aangeleerde gewoontes. Een gewoonte is een onbewuste set van gedragingen en emoties die ontstaan zijn als gevolg van herhaling. Een gewoonte ontstaat als je iets zo vaak gedaan hebt dat je lichaam beter weet hoe je iets moet dan dan je denken. Ga maar eens voor jezelf na. Je wordt ‘s morgens wakker en het eerste wat je doet is bijvoorbeeld denken over je problemen. Die problemen zijn niks anders dan vicieuze cirkels in de vorm van herinneringen in de hersens.

Steeds opnieuw herbeleven

Elk van die herinneringen is verbonden met andere mensen, andere dingen, bepaalde plaatsen en tijden.  Je hersens zijn als het ware een afspeel apparaat van je verleden. En zodra je je dag begint, begin je al met het herhalen van je verleden. Aan veel van die herinneringen zijn ook bepaalde emoties gekoppeld. Emoties op hun beurt zijn weer de eindproducten van gebeurtenissen die je eerder in je leven hebt meegemaakt. Dus zodra je problemen uit het verleden opnieuw oproept, voel je je onmiddellijk weer net zo rot (of blij ) als toen je in die betreffende situatie zat. Je voelt je dan ongelukkig, want je herleeft een eerder opgedane pijnervaring. Je versterkt daarmee opnieuw die ervaring doordat je er opnieuw energie in steekt. Hoe je denkt en hoe je je als gevolg daarvan voelt bepaalt uiteindelijk je innerlijke staat. Oftewel hoe je je gedurende de dag voelt. Er is bij het ontstaan van je innerlijke staat een sterke verbinding tussen je lichaam, je gedachten en je gevoelens. De verschillende delen van jou staan via allerlei voor het oog niet zichtbare draadjes in verbinding met elkaar.

Je leeft niet je heden maar je verleden

Als je je dag begint met het opnieuw oprakelen van gebeurtenissen uit je verleden, is je innerlijke staat ook gebaseerd op je verleden. Steek je daar opnieuw energie in, dan bestel je als het ware steeds opnieuw dezelfde problemen. Op die manier word je hier en nu uiteindelijk een herhaling en daarmee weer een versterking van negatieve gebeurtenissen uit je verleden. Het gevolg ervan is dat je verleden een goede indicatie zal zijn van je toekomst. Omdat je in je hier en nu je toekomst creëert. In je hier en nu plant je je zaadjes voor je toekomst. En wat je zaait zul je oogsten. Als je hier en nu een herhaling van je verleden is, dan zal de voorspelbare uitkomst van je toekomst ook een herhaling van je verleden zijn.

Je gedachten bepalen de uitkomst

Wees je bewust dat je gedachten je toekomst bepalen. Als je steeds hetzelfde doet ben je niet in staat om groter te zijn dan je oude zich steeds opnieuw herhalende gedachtepatronen. En wat je voelt is een gevolg van die manier van denken. Je denken is daarmee niets anders dan een soort van mp3 of mp4 speler die steeds opnieuw allerlei oude gedachtepatronen uit het verleden herhaalt. En daarmee blijf je herhalen wat je eerder ervaren hebt. Einstein zei het lang geleden al: Als je doet wat je altijd deed, zul je krijgen wat je altijd kreeg.

Iedere dag hetzelfde verhaal

Je wordt wakker, je zet telefoon aan, kijkt op je WhatsApp, facebook, Instagram, mail of wat dies meer zij, misschien maak je een foto en plaats je die op Instagram. Je kijkt wat het nieuws is en of je ergens anders nog iets hebt gemist. Door dat te doen heb je het idee dat je verbonden bent met alles wat er in je leven gaande is en wat veilig en bekend voor je is. Vervolgens ga je door met andere standaard riedeltjes van gedrag. Je stapt iedere dag aan dezelfde kant je bed uit. Je gaat naar de wc. Drinkt een kop koffie of thee. Je stapt onder douche, je kleedt je aan, en je rijdt iedere dag dezelfde route op dezelfde manier naar je werk. En ook daar doe je steeds opnieuw dezelfde dingen op dezelfde manier. Je komt dezelfde mensen tegen. Je drukt de hele dag door op dezelfde knoppen van je gevoel. Het gevolg: Alles met elkaar is dat iedere dag en iedere week een standaardverhaal. Een vaste routine die je volgt en daarmee een soort programma dat je standaard afdraait. Zonder dat je er erg in hebt, bepaal je uiteindelijk niet meer zelf wat er gebeurt. Het is je lichaam die je onbewust laat doen wat je er als programma in hebt gestopt. Of in hebt gestopt gekregen in je jeugd.

Uit het hoofd geleerde programma's

Zolang je gelukkig bent, niks aan veranderen uiteraard. Maar als het leven niet loopt zoals je graag wilt, dan is het goed om eens naar je programma’s te kijken. Ongelukkig zijn overkomt je niet, je hebt het zelf (waarschijnlijk helemaal of grotendeels onbewust) gecreëerd. Als het aan komt op het veranderen van je programma’s dan is die overtollige herhaling van dat patroon gewoon een onbewust gedragspatroon. Onderzoek toont aan dan zo’n 95% van alles wat we doen tegen de tijd dat we halverwege de dertig zijn, een aangeleerd en uit het hoofd geleerd programma is. Een programma dat bestaat uit je gedrag, gevoel, onbewuste gewoontes, attitudes, overtuigingen en percepties die als een soort automatisch computerprogramma alles wat je doet beïnvloedt. Of je je dat nu bewust bent of niet. Laten we nu eens kijken naar de impact daarvan.

'Ik wil' is niet voldoende voorwaarde voor verandering

Je kunt bijvoorbeeld tegen jezelf zeggen: ik wil gezond zijn, of ik wil gelukkig zijn of ik wil vrij zijn. Maar de draadjes in je lichaam en de verbindingen in je hersens zijn niet op die manier geprogrammeerd. Die staan nog op te zwaar, op ongelukkig en op gevangen. Hoe denk je dan dat je die verandering voor elkaar krijgt? Dat gaat niet zomaar vanzelf. Ook al wil je dat nog zo graag. Willen is voorwaarde. Kunnen is voorwaarde. Maar willen en kunnen gaan niet in hun eentje ervoor zorgen dat het ook gaat gebeuren. Je zult om dat voor elkaar te krijgen, voorbij dat deel van je denken moeten komen die het bewuste denken scheidt van het onbewuste denken. Je zult je je heel bewust moeten zijn van hoe je denken en je gevoel en je programma’s je gedrag bepalen. Oftewel je zult bij de automatische programma’s moeten komen voorbij je bewuste denken.

Je onbewuste opnieuw leren programmeren

Om dat op volwassen leeftijd voor elkaar te krijgen zijn er een aantal dingen die je kunt doen. Maar meditatie is er altijd 1 van. Je zult je hersengolven moeten vertragen met behulp van meditatie. Want als je dat doet kun je als het ware bij het besturingssysteem komen. En bij het besturingssysteem komen is nodig en voorwaarde voor blijvende verandering. Die programma’s zijn in de eerste zes jaar (tot maximaal tien jaar) van je leven erin geprogrammeerd. Sommigen zeggen zelfs in de eerste drie jaar, waarbij je de zwangerschap mee moet rekenen. In de eerste zes jaar van je leven leef je in delta en in alfastaat. Dat is een staat waarin de hersengolven heel langzaam trillen en je heel open staat voor nieuwe ervaringen. Daarom is meditatie en visualsatie ook zo geschikt om die veranderingen op onbewust niveau voor elkaar te krijgen. Omdat deze technieken je hersens ook in alfastaat brengen en je weer ontvankelijk wordt voor nieuwe informatie.

Zo ontstaan je programma's

Heel basaal gezien zijn er in die eerste jaren drie manieren van programmeren.

1. Je doet na wat je je ouders en/of ziet doen. Je leert vooral door na te doen.
2. Een andere manier van conditionering is wat in je vroege jeugd door je ouders/verzorger tegen je is gezegd. Als je altijd te horen hebt gekregen dat je iets moet en altijd door moet gaan, dan is dat op een gegeven moment iets dat in je systeem zit en onbewust doet wat het doet.
3. De derde manier waarop we geprogrammeerd worden is door middel van specifieke incidenten. Als bijvoorbeeld op jonge leeftijd om wat voor reden dan ook maar gescheiden wordt van je moeder, dan is dat voor een klein kind een heel impactvolle gebeurtenis. Zelfs als daar verder geen lading onder zit. Als je in het ziekenhuis geboren wordt en je wordt direct na de geboorte bij je moeder weggehaald en op een zaaltje of kamer met andere baby’s gelegd, dan is dat voor jou als baby traumatisch. Omdat je negen maanden bij je moeder in je buik hebt gezeten en dat symbool en synoniem staat voor je veiligheid. Die wordt door van je moeder gescheiden te worden abrupt doorbroken. Daar kan het al ontstaan dat je je basisveiligheid kwijtraakt en daar wordt al de eerste basis gelegd voor een patroon van onveiligheid in de rest van je leven. Gelukkig gebeurt dat tegenwoordig niet meer in ziekenhuizen, maar enkele decennia geleden was dat wel de norm.

Crisis als kans

Maar goed als je je gedragspatronen veranderen wilt, dan is daar in de praktijk meestal een soort van crisis voor nodig. Een crisis in de vorm van bijvoorbeeld een ziekte, een scheiding, een overlijden, het kwijtraken van je baan, enzovoorts. Je wacht op een verlies of op een tragedie die je als het ware dwingt om in beweging te komen. Omdat het ook weer heel onveilig voelt om uit je comfortzone te komen en dingen anders te doen dan je gewend bent. Het zijn vormen van gemengde neurologische associaties zoals dat heet. Je wilt wel veranderen, maar veranderen brengt ook weer onveiligheid met zich mee en dus blijf je zitten waar je zit. Ik gebruik daarin wel vaker het volgende voorbeeld: Ik wil afvallen, maar de chocola is zo lekker. Zolang de chocola te lekker is, zul je je eetpatroon niet gaan veranderen en heb je dus die crisis of een diagnose nodig om in beweging te komen.

De weg van het verlangen

Dat is uiteraard een optie en het is wat de meeste mensen doen. Je kunt wachten tot het leven je min of meer dwingt in beweging te komen. Maar je kunt ook kiezen om niet de weg van de pijn te leven, maar de weg van het verlangen. Meer over het mechanisme van pijn en plezier lees je in het artikel: Pijn en plezier, de sturende kracht in je leven

Pijn is een sterkere prikkel dan plezier

Praktijk is alleen vaak dat we veel eerder in beweging komen om pijn te vermijden, dan we zullen doen om ons verlangen te leven. Maar je kunt ook kiezen voor een leven van verlangen, plezier en inspiratie. In de praktijk is het zo dat hoe sterker de emotionele reactie die je ergens op hebt in je leven des te groter is de kans dat je gaat kijken naar wat de onderliggende reden of oorzaak is. Als er sprake is van een heftige emotie dan maakt je onbewuste als het ware een foto van de situatie en slaat alles wat op dat moment in die situatie aanwezig is op. En voilà, de herinnering is ontstaan. En alles, maar dan ook elke zintuiglijke ervaring die in die situatie aanwezig is, is een uitlokkende factor voor de herhaling ervan. Dat kan een geur of een kleur zijn, een persoon, een kraan die loopt, een motor die voorbij rijdt. Alles wat je zintuigen waar kunnen nemen ligt in die foto, in die herinnering opgeslagen. En kan door je onbewuste gebruikt worden voor het uitlokken van een herhaling ervan.

Emoties kleuren het geheugen

Veel van wat in ons lange termijn geheugen ligt opgeslagen is afkomstig van sterk emotioneel gekleurde situaties. Met name die situaties die op het moment dat je ze beleefde je ze niet kon verwerken. En dat is met sterke emotioneel geladen situaties uit je kindertijd vaak zo. Je systeem creëert een bepaalde neurologische reactie op die gebeurtenis die weer allerlei chemische reacties in je systeem, je lichaam veroorzaakt. Het resultaat is wat we een emotie noemen. Een emotie die in het moment niet verwerkt, niet gevoeld kan worden wordt in je lichaam opgeslagen als een soort van gestolde energie. Je systeem raakt daar uit balans. Maar omdat je systeem niet uit balans wil raken ga je onbewust op herhaling. En krijg je die zich steeds herhalende set van gedachten, gevoelens en gedragingen die uiteindelijk een standaardreactie worden op allerlei situaties.

Bewustzijn ontwikkelen

We hebben dan vaak het idee dat we daar geen controle over hebben. En wellicht is dat zo zolang je geen bewustzijn hebt over wat erin je lichaam en systeem gebeurt. Maar zodra je er bewustzijn over krijgt, ontstaat er ook keuze. Sommige mensen staan zichzelf  (meestal onbewust) toe om de emotionele reactie van hun lichaam uren en soms dagen en soms zelfs nog langer te laten duren. En iedere keer dat je dat doet heb je opnieuw je patroon en je programma versterkt. Het resultaat daar weer van is dat er een bepaalde onderliggende stemming ontstaat. Je voelt je bijvoorbeeld steeds somberder of steeds angstiger worden bij iedere herhaling die steeds een beetje langer duurt. Als je dat jaren en jaren voort laat bestaan en je herhaalt je patronen steeds opnieuw, dan ontstaat er als het ware wat je een karaktertrek zou kunnen noemen. Het is dan als een soort van overtuiging opgenomen in je systeem en onderdeel geworden van wie jij bent.

Regie krijgen over je respons

En daarmee wordt ook het belang duidelijk van grip krijgen op je respons, op je reactie op emoties. Door je reactie op je emoties te veranderen voorkom je dat je langzamerhand in de val loopt van steeds verder afzakken in negatieve emotionele patronen. En dat is ook als je last hebt van negatieve emotionele reactiepatronen waar je wat te doen hebt. Want in de praktijk roepen die emotionele gebeurtenissen sterke fysieke reacties op met allerlei chemische en neurologische effecten als gevolg van de stresshormonen in je lichaam. Die emoties hebben overigens een functie, want ze roepen je op om in beweging te komen en te leren luisteren naar wat de boodschap van de emotie is. Onder emoties liggen vrijwel altijd die oude pijnervaringen ofwel die oude emoties, die je toen je ze voor het eerst ervoer niet verwerken kon. Gewoon omdat je daar te klein voor was en je fysiek nog niet toegerust was (lees: de juiste fysieke stoffen aan kon maken) om die emoties te verwerken.

Pas op!

De andere boodschap die in de herhaling zit is de waarschuwing: Let op! Dit is een spannende, ongewone gebeurtenis en ik wil dat je je voorbereid voor als het weer gebeurt. De meeste mensen, de schatting is zo’n 70% van de mensen leeft standaard in een overlevingsmodus, en daarmee in een fysieke toestand van stress. Ze leven hun leven niet, maar laten zich door het leven (over)leven als gevolg van dit soort onbewuste processen. Het gevolg daarvan is dat ze zich fysiek steeds opnieuw voorbereiden op het worstcasescenario gebaseerd op ervaringen uit het verleden. Het resultaat daar weer van is als gevolg van het feit dat alles waar je energie in steekt de neiging heeft groter te worden, dat jij in de oneindige mogelijkheden die het universum je biedt, je worstcasescenario aan het creëren bent. Doordat je daarmee bijvoorbeeld angst in jezelf creëert, conditioneer je je systeem en je lichaam op een innerlijke staat die op angst is gebaseerd. Als je dat maar lang genoeg herhaalt krijgt je lichaam op een gegeven moment een paniekaanval.

Onbewuste en oude programma's

Dat kun je niet voorspellen, maar daar heb je jezelf onbewust op geprogrammeerd. Als ik je dan vraag hoe dat komt, dan komt er altijd een verhaal over iets of iemand in de buitenwereld die dat heeft veroorzaakt 20 of 30 jaar geleden. En wat je daarmee over jezelf vertelt is dat je sinds die gebeurtenis niet in staat bent geweest die gebeurtenis te verwerken en je niet in staat bent geweest daarin verandering aan te brengen. De emoties van die gebeurtenis hebben de neiging om je lichaam steeds opnieuw een storm aan energie te geven. En of dat nu positief of negatief is maakt voor je systeem niet uit. Maar voor hoe jij je werkelijkheid ervaart wel. Want je wordt als het ware verslaafd aan die storm van (negatieve) emoties.

Je bevestigt jezelf steeds opnieuw

Je gaat dan die storm en die emoties gebruiken om jezelf steeds opnieuw te bevestigen in je probleem en de beperkingen die je daarin ervaart. Want nogmaals: Alles waar je energie in steekt groeit. Elke keer dat je deze emotie herhaalt, herhaalt je lichaam dezelfde aanmaak van neuronen en hormonen en andere stoffen alsof het hier en nu opnieuw gebeurt. Voor je lichaam maakt het niet uit of iets echt gebeurt of dat je je alleen maar inbeeldt dat iets gebeurt. Kijk maar eens hoe je kunt reageren op een spannende film. Dat maak je ook niet direct zelf mee, maar voor je lichaam is de reactie vergelijkbaar. Je lichaam is daarmee de uitingsvorm van je onbewuste.

Doe eens iets anders

Je lichaam gelooft dat het in dezelfde voorbije ervaring leeft. Elke dag, elke week, elke maand en elk jaar opnieuw. Wanneer je emoties daarmee bepaalde gedachtepatronen activeren, en ja dat is wel wat ze doen, en die gedachtepatronen creëren weer dezelfde emoties en die emoties activeren weer dezelfde gedachten. En zo zit je in een zich steeds herhalend en versterkend verhaal. Je hele systeem leeft als het ware in het verleden. Waarmee meteen duidelijk wordt dat er maar een optie is om daaruit te stappen en dat is niet iedere dag steeds dezelfde beslissingen nemen.

Wie rijdt er?

Maar op het moment dat je het besluit neemt om hier verandering in aan te brengen wees je dan bewust dat je de tijger van verandering in de ogen zult moeten kijken, want het gaat sowieso ongemakkelijk en misschien wel heel spannend voelen. Want het is niet wat je gewend bent. We zijn nu eenmaal gewend om zaken op een bepaalde manier te doen. En dat is op zich een mooi mechanisme. Want je wilt niet iedere dag alles opnieuw moeten leren. Natuurlijk is het fijn dat je niet meer na hoeft te denken over hoe je fietsen moet. En ja als je al wat langer je rijbewijs hebt, dan weet je dat jij niet meer rijdt, maar dat je lichaam dat voor je doet. De kans is groot dat jij tijdens het rijden met hele andere dingen bezig bent…. Ga maar eens voor jezelf na en word je daar bewust van. Het zijn voorbeelden van goed functionerende programma’s waar je gewoon blij mee mag zijn. Wij hebben ooit een buurjongen gehad wiens geheugen op dit punt verstoord was. Wat betekende dat hij iedere dag alles opnieuw leren moest omdat niets in zijn lange termijn geheugen en dus in programma’s kon worden opgeslagen. Dat biedt weinig mogelijkheden voor ontwikkeling. Dus het systeem is op zich een prima en mooi functionerend systeem.

Stap uit je patronen vandaan

Maar daar waar er verstoringen en niet functionele zaken in die programma’s zitten wil je wel in staat kunnen zijn daar verandering in aan te brengen. En het zijn je emoties die op een gedachte volgen die de programma’s aan zetten. Als je een boze gedachte hebt, dan volgt er een boos gevoel omdat je lichaam checkt of het klopt dat er een boos gevoel is. Je lichaam zegt op basis van die oude patronen en verhalen: Ja er is een boos gevoel en dat boze gevoel is weer de aanjager voor boze gedachten. En ga zo maar door.

Wees je bewust

De kunst is dan om je daar bewust van te worden. Je niet te identificeren met je boze (of angstige of welke negatieve gedachten dan ook maar). Je bewust te zijn van het feit dat het maar gedachtepatronen zijn. Oude gedachtepatronen uit het verleden die je steeds opnieuw herhaalt. En zodra je andere keuzes gaat maken en je je bewust wordt van de boodschap van de emotie, dan kun je dat patroon doorbreken. Maar je komt daarin in het begin je lichaam tegen. Die wil blijven herhalen wat het altijd heeft gedaan. En die gaat signalen afvuren naar je denken waardoor je gedachten krijgt van: Ik begin morgen wel. Je lijkt te veel op je vader. Dit werkt toch niet. Het voelt niet goed. Zodra je op die gedachte gaat reageren alsof het waar is, dan zit je in de val. En zul je steeds opnieuw dezelfde patronen blijven herhalen.

Begin klein

Een tip om een begin te maken met het doorbreken van je patronen is om klein en simpel te beginnen. Stap eens aan de andere kant van je bed uit je bed. Rijd eens een andere route naar je werk. Koop eens een ander tijdschrift en kijk eens een ander tv programma. Of beter nog: Kijk eens geen schermpjes en lees eens een boek. Want alles wat via tv wordt voorgekauwd zorgt ervoor dat je stopt met zelf nadenken en bewust worden. Er zijn veel dingen die je doen kunt om je voorgeprogrammeerde patronen te veranderen. Zoals gezegd is mediteren er 1 van. Affirmaties helpen ook. Maar vooral: ontvang de boodschap van je emoties en ga voelen wat ze je te zeggen hebben. Doe er vervolgens een rondje EFT achteraan en je zult al veel van de lading weghalen. Waardoor het makkelijker wordt om andere dingen te gaan doen. Meer over EFT Emotional Freedom Technique met een oefening die je mee kunt doen vind je in het artikel: Emotional Freedom Technique EFT Wat is het en waar helpt het bij?

Zelfvertrouwen voor vrouwen

Als zelfvertrouwen nog niet zo vanzelfsprekend voor je is, meld je dan vandaag nog aan voor de 12 weekse online training Zelfvertrouwen voor Vrouwen (ook voor mannen geschikt :-)). Met iedere week een extra bonus. Alle lessen zijn niet alleen te lezen, maar ook te beluisteren of te kijken en te luisteren, mocht je geen 'lezer' zijn.

Gratis e-book Liever Assertiever downloaden?

Meer informatie over hoe je grenzen stelt en goed voor jezelf kunt zorgen zonder de ander daarbij uit het oog te verliezen? Vraag dan mijn gratis E-book Liever Assertiever aan of een van mijn andere gratis E-books.

Leuk of waardevol artikel?

Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?