Relaties: Problemen bij de ander laten

Problemen bij de ander laten, doe jij dat? Of neem je onmiddellijk de aap op je schouders als er zich een 'probleem' bij de ander voordoet? Herken je het volgende? Je partner, vriendin of kind vertelt je over een probleem waar hij of zij mee worstelt en je begint onmiddellijk oplossingen te bedenken. Natuurlijk met hele goede bedoelingen want je wilt hem of haar graag helpen. Bijvoorbeeld: Je kind vertelt met veel moeite omdat het zich schaamt, dat het gepest wordt op school. En jij vertelt je kind wat het zeggen moet of wat het doen kan om de pesters van zich af te houden of op hun plek te zetten. 

Buiten je macht

Hoe goed bedoeld ook, het ligt niet in jouw macht om je kind of andere mensen van hun problemen af te helpen. Ook niet als ze je heel lief zijn. Net zoals de chirurg jouw gebroken been niet kan genezen, zo kun jij het probleem voor een andere niet oplossen. Sterker nog: Vaak hebben we daar ook helemaal geen behoefte aan als we met een ander delen waar we last van hebben. Vrijwel altijd heeft de ander veel meer de behoefte om gezien en gehoord te worden, dan dat hij of zij een oplossing wil.... En dat is wat je nu net niet geeft door met oplossingen, raad of advies te komen. Wat kun je wel doen? De ander het vertrouwen geven dat je hem of haar in staat acht zijn of haar probleem zelf op te lossen. En als je met mededogen reageert geef je de ander de kracht om zelf een oplossing te zoeken. 

Je kunt het niet

Indirect geef je namelijk met het geven van ongevraagd advies de ander ook de boodschap mee, dat je hem of haar niet in staat acht om zijn of haar problemen op te lossen. Het gevolg is dat je de verantwoordelijkheid daarmee ook bij de ander weg probeert te halen. Wat weer tot gevolg kan hebben dat zijn of haar zelfwaardering uiteindelijk afneemt. Als hij of zij om je advies of hulp vraagt is het natuurlijk prima om mee te denken. Hoewel ook dan het stimuleren van het zelf oplossend vermogen op de lange termijn waarschijnlijk maakt dat de ander beter voor zichzelf kan zorgen. Het is in feite het verschil tussen een hongerig iemand vis geven of hem leren vissen.

Het probleem mag er niet zijn

Ons leven zit vol ervaringen die allerlei verschillende emoties bij ons op kunnen roepen. Die emoties willen vooral gevoeld en geleerd worden. Op het moment dat je meteen begint met het probleem op te lossen, geef je (waarschijnlijk) onbedoeld een signaal af dat het probleem er niet mag zijn. Het gevolg daarvan is dat de bijbehorende gevoelens of emoties meestal niet vrijelijk geuit worden. En dat heeft weer als gevolg dat die emoties naar binnen slaan en in je onbewuste opgeslagen worden. Om er een volgende keer dubbel zo hard uit te komen. Dat komt omdat emoties die in je systeem opgeslagen liggen nu eenmaal gevoeld en geleefd willen worden. Het onderdrukken ervan maakt dat die emoties alleen maar sterker worden. Dat helpt je dus niet echt.

Niet zo mededogend

Eerlijk gezegd heb ik me er zelf ook veelvuldig schuldig aan gemaakt. En nog soms... Het gebeurde laatst dat mijn man vertelde dat hij hoofdpijn had en er vervolgens onmiddellijk achteraan plakte: En ja, ik heb wel genoeg gedronken. Dat deed hij omdat ik als hij eerder hoofdpijn had die vraag aan hem stelde. Niet zo mededogend van mij... Wel goed bedoeld, maar niet effectief en invoelend dus... Ook bij mijn dochter stap ik nog wel eens in die valkuil. Zij confronteert me daar ook wel weer mee. 

Mededogend of invoelend luisteren

Waar we meestal behoefte aan hebben is een invoelend en mededogend luisterend oor. Ik zelf ook. Ook al weet je soms zelf wel wat je het beste kan doen, soms wil je gewoon alleen maar even gehoord en gezien worden. Dat er even iemand is die snapt waar je last zit.  Het liefst bij iemand die om je geeft en om wie jij geeft. Mijn introverte man is  niet zo'n prater, maar van hem heb ik wel de waarde geleerd van alleen meer stil zijn en luisteren.

Mededogend luisteren is een groot cadeau

Mededogend of invoelend luisteren is een groot cadeau wat je de ander kunt geven. Mededogend of invoelend luisteren zorgt ervoor dat de spreker zich gezien en gehoord voelt en de erkenning krijgt dat hij of zij en zijn of haar probleem er zijn mag. In die erkenning voelt de ander zich meestal vrij snel gesterkt waardoor hij/zij zelf weer heel goed in staat is de problemen op te lossen.

Leo Buscaglia heeft er ook heel mooi gedicht over geschreven:

Hoe werkt mededogend/invoelend luisteren?

• Stem af op de ander; geef de ander je volledige aandacht
• Laat hem of haar zelf zijn of haar eigen oplossingen bedenken
• Wees je bewust van emoties en benoem ze als je ze herkent
• Luister, luister, luister en toon begrip (= valideren, de ander mag voelen wat hij of zij voelt)
• Let op je timing voor het geven van advies (wacht er mee tot de ander er aan toe is)
• Gebruik validerende zinnen en vragen (zie hieronder)

Hulp aanbieden

Je kunt nooit iets helemaal voor de ander oplossen. We hebben allemaal zo onze eigen lessen te leren in ons leven. Hoe graag je dat ook zou willen en hoe automatisch je het ook probeert te doen, je kunt je hulp aanbieden, maar je kunt het probleem niet voor de ander uit de wereld helpen. Zoals de chirurg uit het eerder genoemde voorbeeld je been niet kan genezen, zo kun jij het probleem niet voor de ander oplossen. Het is dan ook zinloos dat te blijven doen. Daarbij geldt ook, dat de kwaliteit van je relaties erdoor vermindert. 

Ik heb echt zo'n geweldig idee voor de ander

Mag je dan nooit die geweldige oplossing die je ziet aan de ander vertellen? In ieder geval niet op het moment dat de ander nog in zijn of haar emotie zit. Laat die emotie er eerst gewoon zijn. En geef de ander de gelegenheid om zelf zijn eigen oplossing te vinden. Als je elkaar dan de volgende dag of week weer ziet en de ander staat er voor open, dan kun je op dat moment aan de ander vragen of hij of zij open staat voor advies of een tip. Als de ander daar bevestigend op antwoordt, dan is dat je moment om, als je het echt niet laten kunt en de ander in staat is om je advies te ontvangen, jouw tip te geven. Maar vraag jezelf vooraf goed af of je echt geluisterd hebt en of je de ander de gelegenheid hebt gegeven om zijn of haar situatie te veranderen.

Basisregels voor validering:

Valideren is een vorm van bevestigen van wat er is. In de praktijk betekent valideren feitelijk luisteren, luisteren en nog eens luisteren. Vaak vinden we dat moeilijk omdat onze hersenen associatief werken en we onmiddellijk in ons eigen 'verhaal' schieten. Zo zou ik het doen, denk je dan. Maar dat helpt de ander niet. Dus:

• Luister naar wat er gezegd wordt.
• Luister naar het gevoel wat wordt uitgedrukt.
• Luister naar de behoeften die worden uitgedrukt.

Toon begrip door je zo goed mogelijk in de positie van de ander te verplaatsen. Gebruik daarbij bij voorkeur zinnen die de ander zoveel mogelijk valideren (bevestigen, waarde geven). Hieronder lees je nog wat voorbeelden van validerende zinnen en vragen.

Voorbeelden van validerende zinnen:

• O
• Vertel eens
• Dat moet vast moeilijk voor je zijn
• Dat doet je vast zeer
• Ik denk dat ik het begrijp
• Hmmm
• Oh wat frustrerend voor je
• Dat spijt me voor je
• Zo!
• Interessant
• Wat erg!
• Dat kan ik me voorstellen
• Wat geweldig voor je
• Nou ja, dat slaat alles
• O jeetje
• Dat lijkt me wel een dilemma
• Wat een domper
• Ik ben blij voor je
• Ik voel met je mee
• Wat een nare situatie
• Ik denk dat ik me in jouw situatie ook zo zou voelen
• Wat een kans
• Wat een goed idee van je
• Ik zou me ook opgelaten voelen
• Ga door
• Enz…

Voorbeelden van validerende vragen:

• Oh ja, echt?
• Hoe voelde je je toen?
• Wat deed je precies?
• En wat deed je toen?
• Hoe denk je dat aan te pakken?
• Wanneer ga je dat doen?
• Wat denk je dat er dan gebeurt?
• Op welke manier denk je dat dat zal uitpakken?
• Wat wil de volgende keer anders doen?
• Welke alternatieven zie je?
• Wat gebeurde er precies?
• Hoe kwam dat dan?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Wat dacht je toen dat gebeurde?
• Hoe hield je het vol?
• Wat zei je toen?
• Hoe denk je dat het komt?
• Wat ging er mis volgens jou?
• Hoe vond je dat?
• Voelde je je verdrietig (geïrriteerd, boos, gekwetst, etc.)
• Wat bedoel je daarmee?
• Wat zou je willen dat ik doe?
• Is er iets dat ik voor je kan doen?
• Zou het je helpen als…?

Misschien vind je dit ook interessant:

In het artikel Dramadriehoek of Reddingsdriehoek lees je meer over een veel voorkomend mechanisme in (hulpverleners)relaties.

Mededogen is ook een kwaliteit die de gelijkwaardigheid in een relatie waarborgt en die tegelijkertijd heel steunend kan zijn. Je leest er meerover in het artikel: Mededogen werkt.

E-book verbindende communicatie

Verbindende communicatie is de sleutel naar harmonie in je relaties. Als je zou weten en begrijpen wat er allemaal mis kan gaan in de onderlinge communicatie, dan mag het wel haast een wonder heten dat er ook nog zoveel goed gaat. Misschien ben je een natuurtalent in het communiceren en gaat het bij jou als vanzelf. Als dat niet zo is en je wilt begrijpen waarom en wilt weten wat je kunt doen om het beter te maken tussen jou en je partner, collega, kinderen, enzovoorts, download dan dit E-book Verbindende communicatie of een van mijn andere gratis E-books.

Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?

Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.

Leuk of waardevol artikel?

Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?