Nelly, schrijf eens een artikel over moeten en willen, vraagt mijn 80 jaar oude trouwe fan Willem mij via facebook. Jaja, sommige mensen gaan gewoon met de tijd mee! Een kanjer is het hoor, die Willem. Dus ik zei op facebook tegen hem: Tuurlijk Willem, als het maar niet MOET.... En het moest niet, dus schreef ik dit stukje helemaal vanuit mezelf. Omdat ik het wilde. Niet omdat ik het moest....
Willen en moeten
Het verschil in willen en moeten lijkt klein, maar de impact ervan is voor de meeste mensen levensgroot. En dat geldt ook voor mij. Ik moest vroeger ook van alles dat ik niet wilde en ik heb daardoor ook een geweldige aversie ontwikkeld tegen alles dat ‘moet’. Dat ‘moeten’ is iets dat er ergens in onze kindertijd door onze ouders ingestopt wordt. Ik zal je uitleggen wat ik daarmee bedoel.
Je bent geweldig
Als je pas geboren bent vindt iedereen je geweldig. Alles dat je doet wordt geprezen en overal krijg je aandacht voor. Je bent ook gewoon de hele dag door je goddelijke zelf. Je huilt als je honger hebt. Je huilt als je een poepbroek hebt. Als je aandacht wilt. Als je kleertjes niet lekker zitten, enzovoorts. En als je een beetje geluk hebt dan kunnen je ouders jouw wensen redelijk goed lezen en krijg je wat je nodig hebt. De eerste tijd dan J. Want na een poosje verandert dat. Ineens krijgen ze verwachtingen. Ineens MOET je je bordje leegeten. En MOET je goed luisteren naar wat je ouders je vertellen. En je MOET op tijd naar je bed. En je MOET met mes en vork eten. En je MOET die vervelende tante die van die natte plakzoenen geeft een kus geven. En je MOET je mond houden als je moeder met de postbode praat. En later MOET je studeren en MOET je gaan werken. En MOET Je voldoen aan allerlei normen in de maatschappij. Je conditionering is begonnen…
We moeten van onszelf
Geen wonder toch dat we ons helemaal niet fijn voelen bij al dat moeten? Eerst ‘moeten’ we van onze ouders en opvoeders. Maar als we volwassen zijn doen we nog steeds precies hetzelfde. We ‘internaliseren’ de normen van onze ouders en andere opvoeders. We maken ze als het ware de onze en denken er niet meer over na. Automatisch doen we wat we doen en stellen dat niet zomaar meer ter discussie. We moeten dan van onszelf.
Je moet verstandig zijn
Al dat moeten maakt dat we uit contact raken met wie we in essentie zijn. Met datgene waar we vanuit onszelf behoefte aan hebben. We leren in onze opvoeding dat we niet kunnen vertrouwen op ons gevoel. Je moet vooral ‘verstandig’ zijn.
Kink in de kabel
Langzamerhand zijn we niet meer wie we zijn, maar wie onze omgeving wil en wilde dat we zijn. En dat voelen we als ‘moeten’. En als druk. En niet meer als willen. Maar er zit wel ergens een kink in de kabel. Want al dat moeten, moeten we van onszelf omdat we iets anders meestal niet willen. We ‘moeten’ naar ons werk (als je je werk niet zo leuk vindt bijvoorbeeld) omdat we geld ‘moeten’ verdienen.
Ik moet naar mijn werk
In feite zeggen we daarmee onbewust tegen onszelf: Ik moet naar mijn werk, want de consequentie van niet gaan wil ik niet. Ik wil niet ontslagen worden en van een uitkering moeten leven. Dan heb ik te weinig geld en wat zullen de buren en mijn vader en moeder daar wel niet van zeggen….
Ik moet echt helemaal niks
Hoe je het ook wendt of keert, je ‘moet’ natuurlijk van niets of niemand naar je werk. Als je besluit niet te gaan, dan kan niemand je tegen je wil dwingen om toch te gaan. Dat is iets dat je je meestal niet (meer) bewust bent. Je gelooft dat het zo is, dat je naar je werk ‘moet’, maar in feite is dat natuurlijk niet zo. Je kiest ervoor. Omdat je die vervelende consequentie niet wilt.
Woordjes wegen
Misschien vind je het flauw en kinderachtig wat ik schrijf en vind je het ‘woordjes op een goudschaaltje wegen’. Maar er is een enorme impact in de gevolgen van die twee woordjes. Als jij tegen jezelf zegt: Ik kies ervoor om naar mijn werk te gaan omdat ik dat salaris graag houden wil, dan voelt dat toch echt anders dan: Ik moet naar mijn werk.
Moeten voelt als druk
Moeten levert weerstand in je zenuwstelsel op. Het woordje moeten voel je als een bepaalde druk, waarbij je de vrijheid die je voelde als die baby kwijt bent. Toen je baby was deed je ook gewoon wat je wilde, ongeacht de consequenties. Wat kon jou het schelen dat je moeder misschien soms gek werd van je gejank. Je huilde gewoon als je daar behoefte aan had. En nu zit je in een weliswaar onbewust, maar toch zelfgekozen keurslijf. En daar hoef je niet in te blijven zitten. Je kunt er gewoon weer uit als je dat wilt. Het resultaat van teveet moeten is dat je dat vaak als een vorm van perfectionisme voelt. Perfectionisme heeft ook een bepaalde dwangmatigheid in zich. Een MOETEN. En het moet altijd mooier, beter, sneller, enzovoorts. Dat perfectionisme kan je aardig in de weg zitten.
Ik doe wat ik WIL
Je kunt kiezen om vanaf nu alles wat je doet en niet doet te gaan willen. En te stoppen met moeten. Gewoon omdat jij besluit dat je dat gaat doen. En omdat de kwaliteit van je leven vooral bepaald wordt door de kwaliteit van de beslissingen die je keer op keer neemt. Niet omdat ik het zeg en je denkt dat je ‘moet’. Want je moet helemaal niks… Dat is ook het weerstandsmechanisme in mij dat wakker wordt, als iemand anders tegen mij zegt dat ik iets moet… Ik moet helemaal niks, zeg ik dan. Niets en niemand kan en gaat mij dwingen tegen mijn wil. Ik doe wat ik wil. Hoewel dat wat ik wil dan toch weer wel voor een groot deel wordt bepaald door mijn conditionering. Dat dan weer wel… Wil ik dan? Of moet ik dan misschien toch? Wat denk jij?
Zelfvertrouwen voor vrouwen
Als zelfvertrouwen nog niet zo vanzelfsprekend voor je is, meld je dan vandaag nog aan voor de 12 weekse online training Zelfvertrouwen voor Vrouwen (ook voor mannen geschikt :-)). Met iedere week een extra bonus. Alle lessen zijn niet alleen te lezen, maar ook te beluisteren of te kijken en te luisteren, mocht je geen 'lezer' zijn.
Gratis e-book Liever Assertiever downloaden?
Meer informatie over hoe je grenzen stelt en goed voor jezelf kunt zorgen zonder de ander daarbij uit het oog te verliezen? Vraag dan mijn gratis E-book Liever Assertiever aan!
Leuk of waardevol artikel?
Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?
Website-reacties op dit artikel
Monique op woensdag 18 december 2013 om 08:51
Ik moet ook helemaal niets, maar ja dat moet je leren. Het lukt me steeds vaker om nee te zeggen en om dingen af te zeggen want ik moet idd niets! Maar dat is af en toe erg lastig omdat mensen veel van me verwachten maar dat lukt me gewoon niet meer altijd en.... ik loop mezelf achter na met het gevolg dat ik uitgeput ben. Dus moet ik helemaal niets en denk ik aan mezelf! Toen ik je mail kreeg dacht ik oh hoe weet ze dat....Ik moet niets idd maar mag het wel!
Rob verheggen op dinsdag 17 december 2013 om 14:14
Wat een prachtig artikel met evenzovele mooie reacties. Vanaf onze jongste jaren zijn we opgevoed met de wetenschap dat sommige dingen nou eenmaal moeten. Als je niet eet en drinkt ga je dood, als je je niet wast ga je stinken, als je je tanden niet poetst krijg je gaatjes, als je niet naar school gaat blijf je dom. Voor mijn gevoel zit er aan kern van waarheid in, maar het wordt pas moeten als je zelf ook vindt dat het zo is. Wanneer je als kind zo zou reageren, was je een wijsneus of een eigenwijs kind. Als je als volwassene zo reageert, ben je onverantwoordelijk bezig, misschien zelfs wel a-sociaal. Niemand kan voor jou bepalen wat er moet, dat kun je alleen zelf. Vraag dan ook gerust aan degene die vindt dat jij dit of dat moet: "wat maakt dat jij dit over mij kunt vinden?" "Is dit een advies van een vriend of een commando?" Vraag dan om te beginnen met: "eigenlijk vind ik dat jij........." Vraag hem of haar na te denken wat maakt dat hij of zij dat vindt. Vraag ook wat hij of zij ervan zou vinden wanneer men hem of haar op dezelfde manier zouden benaderen. Wat gij niet wilt dat u geschiedt......... Natuurlijk gaat het om triviale zaken, veel kleine aanmerkingen kun je veel eenvoudiger pareren. Wat je NIET MOET doen is in de verdediging gaan, want dan bereik je het Calimero effect. Spreek op basis van gelijkwaardigheid met anderen en vraag hen dat ook bij jou te doen. Vraag is er deep down een bezorgdheid over jou, geef maar aan dat het niet nodig is en dat je het prima zelf aan kunt.
Randy op dinsdag 17 december 2013 om 10:40
Ik gebruik mogen ipv moeten, omdat er heel veel mensen zijn, die die dingen héél graag zouden willen als ze kónden, zoals zieken en gehandicapten en ouderen en werklozen. Boodschappen moeten doen... en ze dan niet kwijt kunnen in je echt niet zo kleine koelkast... Dat laatste overkomt mij en met mij veel anderen al een tijdje niet meer. Sommige "problemen" lossen zichzelf op :)
Randy op dinsdag 17 december 2013 om 10:32
Hallo voorgangers bij dit artikel :),
Alle reacties hebben bijna alles gemeen en ik kan ze zelf ook alleen maar beamen. Ik gebruik nog zelden het woord 'moeten' en als ik dat doe vervang ik het bewust door 'mogen' als ik het niet echt wil, maar de consequenties ook niet wil. Tot 1 januari 2014 mag ik werken :). Verder wil ik alles wat ik doe. Leuk om te lezen: 'Citaten met moeten' op Google
Anne op dinsdag 17 december 2013 om 01:28
Perfecte timing van de mail met deze titel. Ik loop al weken met die gedachten rond. Ik word gewoon al moe bij de gedachten wat ik eigenlijk allemaal moet doen. Ik kreeg een opmerking van een "goede" vriendin van waarom is je huis nog niet op orde nu je niet werkt, dan staan mijn haren recht overeind. Ik ka meerde inwendig om tegen mezelf te zeggen ik MOET helemaal NIKS. In mijn ogen werk ik hard om mijn energie terug te krijgen en dat is nu mijn grootste uitdaging. Ik probeer te genieten van de dingen die ik allemaal nu wel kan doen en 2014 wordt het beste jaar sinds jaren.
INGE op maandag 16 december 2013 om 16:11
Mijn oma zij vroeger altijd 'moeten is dwang en schreeuwen is kindergezang ! En ja ook al betrap ik mezelf er soms nog op het woordje te gebruiken een ommekeer in het te gebruiken
Niemand legt je wat op ,niet heeft macht over je ,je bent wie je bent een uniek persoon in een wondermooie wereld waar alles mag en niets MOET ,! mijn omaatje met haar gouden raad ! x
Henk op maandag 16 december 2013 om 14:14
Iemand die mij ooit zei: Maar ik "vind" echt dat ik dat van mijzelf moet .... heb ik geadviseerd: Als je iets "vindt", breng het dan naar de afdeling gevonden voorwerpen van de Gemeente. Sinds die tijd kom ik hem regelmatig tegen met de opmerking .... even naar de Gemeente .... haha
E. van Gemert op maandag 16 december 2013 om 09:38
Goedemorgen,
Ik vind het altijd zo knap dat wat je schrijft vaak zo pakkend is en ik heel vaak het gevoel heb, alsof het over mij gaat. Ook nu heb ik net weer een paar weken achter de rug dat ik het gevoel had dat ik alleen maar achter de feiten aan loop en er van alles moet. Ik vind het steeds toch weer moeilijk om te herkennen dat ik dat eigenlijk mezelf aan doe. Ik voel het altijd weer achteraf, ben dan weer over m'n grenzen heen gegaan. Gelukkig kan ik mezelf weer bijsturen, maar het lijkt wel of je elke keer weer vergeet hoe je dat ook weer doet. En eigenlijk is het is simpel; goed voor jezelf zorgen, je grenzen aangeven, geen extra dingen doen en wanneer zich extra dingen aandienen, hulp van anderen inschakelen. En bij dat laatste zit denk ik net de valkuil; hulp vragen aan anderen dat vinden denk, net als ik, heel veel mensen moeilijk, want daar komt het weer, we vinden dat we alles zelf MOETEN kunnen en doen.
Emmy
Pandora op maandag 16 december 2013 om 09:30
Als ik zo terug kijk op mijn vroege jeugd zie ik dat ik al heel vroeg een grote druk voelde bij het woordje "moeten". Het vervelendste daarvan was dat ik niet meer ging doen wat ik leuk vind om te doen.
Ik was dol op lezen, dat kon ik al in groep 2, maar toen op school werd gezegd "je moet voor je vakken talen deze boeken lezen," had ik er helemaal geen zin meer in. Resultaat? Toetsen en mondelingen over boeken met hakken over de sloot gehaald, want ja, ik wou die boeken niet lezen... Daarnaast ging ik vrijwillig op muziekles, maar toen m'n ouders erop gingen hameren, "je moet oefenen," werkte dat alleen maar averechts en oefende ik op een gegeven moment helemaal niet meer. Inmiddels weet ik hoe het zit, herken ik het ook op andere vlakken en ga ik er anders mee om. Studie gerelateerd heb ik er nog wel eens last van, en bij het huishouden ook af en toe, maar omdat ik me er bewust van ben kan ik het laten gaan. Dan komt het later wel en dan komt het ook wel goed. "Ik moet niks en alles mag." Een fijne slogan die ik heb overgenomen van mijn muziekdocent!
Joke v.d. Linden op maandag 16 december 2013 om 09:29
Ik werk niet buiten de deur, maar ondanks dat moet ik altijd een hoop van mezelf en voor de buitenwacht. Huis schoonhouden, was opvouwen, strijken, boodschappen doen en vooral het huis opruimen, iets waar ik niet genetisch mee ben belast, helaas of moet ik zeggen gelukkig ..... Nee, voor mij ondanks alles een straf, want ik vind het ook fijn als ik eens iemand binnen kan vragen zonder met te moeten excuseren voor de rommeltjes. De laatste weken heb ik mezelf opgelegd dat ik niets moet en ik kreeg er alle ruimte voor van mijn liefhebbende eega. We hebben een dochter die door haar beperking best wel veel aandacht opeist en een andere dochter met man en kinderen die dat ook verdienen. Voor de eerste vooral veel verplichte gesprekken gehad die veel stress opleverden de afgelopen paar jaren en die stress hakte er echt goed in. Vorige week moest haar appartement uitgebreid opgeruimd worden, dat had ik beloofd en heb ik ook gedaan. Maar verder heb ik veel zitten naaien, breien, kerstfrutsels gemaakt, wel 50 sokpoppen genaaid voor de verkoop en goede doelen en aan een paar swaps meegedaan. In het huishouden alleen het echt hoognodige gedaan, want dat is toch al niet mijn ding. Ik voel nu mijn energie en zin om "dat wat moet gebeuren te gaan doen" weer terug komen en ben veel relaxter dan een paar maanden terug. Dus in het nieuwe jaar gaat er hier ook een flinke bezem door het huis, iets waar ik nu de motivatie en de kracht weer voor heb opgebouwd. De kerstboom staat geduldig in de kamer te wachten tot hij aan de beurt is om te worden versierd. En dat kan best nog wel een paar dagen duren ...
Helmi van bergen op maandag 16 december 2013 om 09:16
Beste Nelly, ik herken mi helemaal in dit artikel. Ik moest vroeger ook heel veel. Veel presteren, ik moest werken, ik moest min of meer perfect zijn. Nu heb ik dat toch minder. Mijn man vraagt me vaker "Van wie moet dat dan?" en ja dan komt het antwoord vaak van mezelf omdat er het zo ingebakken is. En ja ik wil graag werken, maar niet omdat ik anders niets voorstel, maar gewoon omdat ik graag een actief werkend lid wil zijn van de maatschappij. Diezelfde maatschappij waar ik mijn kinderen ook in groot breng en ook andere dingen doe via een andere manier. Dus toch actief. Maar waarom dat moeten? Ik moest en moet nog veel van mijn ouders. Bijna 50 jaar op de ze wereld en toch nog het gevoel hebben dat je ouders nog steeds die invloed willen hebben. Die invloed is er vooral door het niet praten over het niet werken, want je moet werken om er bij te horen en dat doet pijn.
Helmi van Bergen
Heidi Sour op maandag 16 december 2013 om 08:34
Leuk artikel en goed om over na te denken. Zeker nu met de kerst is er een hoop wat moet: een onvergetelijke kerst, de mooiste dagen ooit, het perfecte kerstdiner en ga zo nog maar even door. In november had ik al een knoop in m'n maag bij de gedachte er aan. Dus doe ik het radicaal anders dit jaar. We gaan kerstavond naar mijn ouders, eerste kerstdag maak ik soep en ragout voor de kinderen en mezelf en tweede kerstdag ga ik lekker wandelen met een groepje mensen. En verder niks! Rust in de tent en geen stress. Dan maar geen spetterend diner voor een hoop mensen. En ik zet ook geen boom op dit jaar. Hoop gedoe en werk en vlak na de kerst moet ie toch weg omdat er een nieuwe vloer in de woonkamer moet.
Voor iedereen fijne en stress-loze kerstdagen gewenst :)
