Oh wat is het voor sommige mensen toch lastig om te luisteren. Luisteren is een belangrijke en heel cruciale vaardigheid voor een succesvol en gelukkig leven. Maar wat is luisteren eigenlijk? Want als ik dit zo schrijf hebben we er allemaal een andere associatie bij. We geven er allemaal een andere betekenis aan.
Betekenis van luisteren
Dit is wat Van Dale er over zegt:
- Oplettend naar iets horen met de bedoeling om het gesprokene te verstaan
- (+ naar) aandacht schenken aan: naar iets niet willen luisteren
- (+ naar) gehoorzamen: het schip luistert naar het roer
Dat luistert nauw: Het vereist precisie
Horen is niet hetzelfde als luisteren
Uitgaande van wat Van Dale als betekenis geeft, veronderstelt het dat alleen horen niet gelijk is aan luisteren. Je kunt iets prima hebben gehoord, maar niet hebben geluisterd. Want luisteren heeft de intentie het gesprokene, de ander dus te verstaan. En om goed te kunnen luisteren heb je daarom in feite ook een andere vaardigheid nodig. Om goed te kunnen luisteren vraagt ook empathie of mededogen. Oftewel het vermogen om je te verplaatsen in de ander. En daarnaast hoort er dus ook bij dat je je aandacht richt op degene die spreekt. Je kunt wel horen wat iemand zegt, maar als je er niet met je aandacht bij bent, luister je volgens de definitie niet. Als je bijvoorbeeld maar steeds op je scherm blijft kijken of naar de tv of je krant en je hoort wel wat er wordt gezegd, maar je aandacht is niet gericht op de ander, dan luister je dus niet… In de derde betekenis staat luisteren gelijk aan doen wat de ander zegt. Je luistert niet wordt dan: Je doet niet wat ik zeg en wat ik wil.
Voer voor misverstanden
Het feit dat luisteren dus meerdere betekenissen heeft is natuurlijk voer voor misverstanden. Want als ik naar jou luister, er met mijn aandacht bij ben, maar vervolgens niet doe wat jij zegt, luister ik dan? Ik ben er vrij zeker van van wel. Maar de moeder die van haar kind verwacht dat het zijn jas op de kapstok hangt en het kind doet het niet, zal vinden dat haar kind niet luistert.
Gedoe
Er kan door dit soort verschillen in betekenis een hoop gedoe ontstaan tussen mensen. En dat wordt nog verder versterkt doordat nogal wat mensen een pijnpunt hebben op (niet) gezien en gehoord worden. Wat ik daarmee bedoel is het volgende: Als er naar jou als kind niet naar je geluisterd werd en er was geen aandacht voor jou en jouw verhaal, dan zit er nog steeds een klein kind in jou dat zich daar beroerd bij voelt. Als dan de volwassen jij in een situatie terechtkomt waarin er opnieuw niet naar je geluisterd wordt dan wordt dat oude patroon geactiveerd en versterkt. Je wordt dan extra geraakt en getriggerd.
Je luistert niet
Je kunt je voorstellen dat luisteren daarom in veel relaties een heikel punt kan zijn. Als jij je verhaal ’s avonds bij je man kwijt wil en hij blijft op zijn scherm kijken, dan kan het zijn dat je je daar behoorlijk rot onder gaat voelen. Enerzijds is dat dan omdat je man volgens de definitie van luisteren inderdaad zijn aandacht er niet bij heeft, maar ook omdat jij geraakt wordt en al die oude shit van vroeger meekomt in die situatie. Het wordt dan weer een ‘gezellige’ avond…
Ik heb je wel gehoord!
De kans is groot dat je de neiging hebt je man te beschuldigen. Hij luistert weer niet. En hem daarvan ‘beschuldigen’ is meestal in de praktijk niet zo effectief, want hij zal je zeker vertellen dat hij wel gehoord heeft wat je zegt. Alleen jij voelt je niet gehoord. En misschien doet hij ook niet wat je zegt…
Jong geleerd oud gedaan...
Ik heb mijn exen regelmatig uitgefoeterd dat ze niet luisterden en ik heb me daar destijds vaak en veel gefrustreerd en machteloos in gevoeld. In mijn betekenis luisterden ze niet. Ik voelde me in ieder geval zeker niet gehoord. Het gevolg was vaak dat ik steeds harder ging praten tot schreeuwen aan toe. Een heel onhandig maar veel voorkomend mechanisme als je je niet gehoord voelt. Ik dacht destijds waarschijnlijk onbewust dat harder praten luisteren op zou leveren. Het was ook wat we vroeger thuis als kinderen deden. Met twee jongere broers en een oudere zus was het wel eens 'schreeuwen' om de aandacht en om gehoord te worden. Helemaal niet functioneel natuurlijk. Maar het was wel wat we deden en het beste dat ik destijds had en wat ik lang ben blijven doen. Zonder het resultaat dat ik wilde overigens. Inmiddels weet ik dat fluisteren veel beter werkt als er niet naar je wordt geluisterd :-)
Hoe kom je daar nu uit?
Wat belangrijk is is dat je je realiseert dat dit soort onderliggende mechanismen werkzaam zijn. Maar ook dat er een verschil in betekenis tussen jullie kan zijn wat luisteren betekent. En dat je je realiseert dat jij misschien wel extra kwetsbaar bent op dit punt. Die oude lading is van jou en het feit dat jij in deze situatie terechtkomt betekent misschien wel dat je daar nog iets van vroeger hebt op te ruimen. En ook dat je daarin beter voor jezelf mag zorgen. Niet door boos te worden en de ander verwijten te maken, maar door jezelf de vraag te stellen: Waar heb ik nu behoefte aan? Als de ander naar zijn scherm blijft kijken en jij wilt dat hij je aankijkt, kun je hem ook gewoon vragen: Ik heb nu even behoefte aan jouw onverdeelde aandacht. Wil je me alsjeblieft even aankijken als ik tegen je praat. Dan voel ik me gezien en gehoord en dat is wat ik nu nodig heb.
Vraag de ander om wat je nodig hebt
Door in je oude stuk te schieten en verwijten te maken los je je situatie niet op. Het is ook niet uitgesloten dat je je man ook triggert in een oud stuk: Misschien moest hij vroeger wel verplicht naar allerlei dingen luisteren waar hij niet naar wilde luisteren en wordt hij geraakt in iets moeten waar hij geen zin in heeft. Als je de indruk hebt dat dat het geval is, vraag er dan naar. Vraag ernaar op een open en geïnteresseerde manier: Hoe is het voor jou als ik je vraag om mij aan te kijken als we met elkaar praten? Ik krijg de indruk dat je je daar vervelend bij voelt. Klopt dat? Mocht dat zo zijn, vraag dan hoe dat komt en luister dan op jouw beurt goed naar hem… Want hij is op dat punt weer kwetsbaar.
Probleem onder het probleem
Zo kun je als goed ‘verstaander’ ontdekken dat veel situaties en ‘problemen’ niet gaan waar ze over gaan, maar over iets anders dat er onder ligt. Je zou dat het probleem onder het probleem kunnen noemen. Door alle twee echt naar elkaar te luisteren, in de betekenis van: horen en begrijpen wat de ander zegt en onverdeelde aandacht schenken, versterk je de verbinding in je relatie. Want of je er nu een dingetje van vroeger op hebt of niet: Iedereen wil zich gezien en gehoord en belangrijk voelen. Dat is namelijk een van de basisbehoeften… Dus als je je relaties, of het nu om liefdesrelaties of andere relaties gaat: Echt luisteren en dan met name de aandacht schenken is de Pokon voor elke relatie.
E-book verbindende communicatie
Verbindende communicatie is de sleutel naar harmonie in je relaties. Als je zou weten en begrijpen wat er allemaal mis kan gaan in de onderlinge communicatie, dan mag het wel haast een wonder heten dat er ook nog zoveel goed gaat. Misschien ben je een natuurtalent in het communiceren en gaat het bij jou als vanzelf. Als dat niet zo is en je wilt begrijpen waarom en wilt weten wat je kunt doen om het beter te maken tussen jou en je partner, collega, kinderen, enzovoorts, download dan dit E-book Verbindende communicatie!
Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?
Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.
