We hebben allemaal en de meeste mensen zelfs op dagelijkse basis last van een negatieve gedachten. Maar hoe ontstaan negatieve gedachten? Negatieve gedachten zijn de optelsom van alles wat je in je leven hebt ervaren en de betekenis die je daaraan hebt gegeven. Waarbij sterk emotioneel gekleurde gebeurtenissen een grotere impact hebben dan gebeurtenissen met weinig emotionele lading. We zijn de hele dag door met onszelf in gesprek. Gedurende de dag praten we met en tegen onszelf. Hetzij in gedachten hetzij soms en sommigen hardop. En of je het nu leuk vindt of niet, gedurende de dag komen er zo ongeveer 60.000 gedachten voorbij. Waarbij bij de meeste mensen zo'n 70% negatief geladen is.
Negatieve gedachten en het gesprek met jezelf
De hele dag door staat als het ware je innerlijke radio aan. Je al of niet negatieve gedachten zenden als het ware een signaal uit en je bewustzijn ontvangt ze en steekt er al of niet energie in. Waardoor je negatieve gedachten al of niet groter worden. Op die manier ben je de hele dag door met jezelf in gesprek. Dat gesprek dat je met jezelf voert is het gesprek met je ego. Je ego zou je gelijk kunnen stellen aan je denken. De stem van je ego die zichzelf continu groot en belangrijk probeert te maken. En de stem die er alles aan zal doen om er voor te zorgen dat je naar hem luistert. En die zichzelf zoveel ruimte verschaft dat hij zichzelf met zijn ‘verhalen’ in stand houdt. Een heel belangrijk deel van de gedachten die die stem in je hoofd produceert zijn zich herhalende gedachten. En zoals gezegd zo’n 70% daarvan zijn negatieve gedachten. En zo’n 90% van al die gedachten zijn ook nog eens totaal zinloze gedachten. Misschien ben je je niet eens bewust van het feit dat je de hele dag door met jezelf in gesprek bent. Of misschien denk je dat je het zelf bent, die aan het woord is.
Hoe ontstaan negatieve gedachten?
Een interessante vraag is dan: Wie is degene die luistert naar de stem van het ego, naar de zender van die negatieve gedachten? Wie hoort hem? De ontvanger ben je zelf: Het bewustzijn voorbij je gedachten. Je ego, je denken is niets meer dan een enorme verzameling van gedachten, die zich voordoet alsof hij jou is. Die stem van je ego is de optelsom van al je veroordelingen van jezelf en van anderen. Hij voelt zich meestal bedreigd of hij wil iets wat hij nog niet heeft. Hij vindt ook dat het verleden niet goed is zoals het is en voor de toekomst moet je vooral bang zijn. Maar met je aandacht in het hier en nu zijn vindt je ego helemaal niks. Want daar krijgt het geen aandacht meer en is hij niet meer belangrijk. En die angst niet meer belangrijk te zijn, daar schiet het ego volkomen van in de paniek en daarom bestormt hij je met nog veel meer negatieve gedachten. Op die manier ontstaan dus weer nieuwe negatieve gedachten.
Gek op problemen
Je ego is ook gek op problemen. Vooral als jij je er helemaal mee identificeert. Als je veel aandacht en energie steekt in al die gedachten waar je ego je mee bestookt. Zolang je je niet realiseert dat die gedachten slechts gedachten zijn, maar je je er volledig mee identificeert, zul je denken dat je je gedachten bent. Niet dat dat per definitie problemen oplevert. Dat hoeft niet. Maar je ego is altijd gericht op vormen. Op zaken die in de buitenwereld worden gemanifesteerd. Stel je voor dat je altijd een succesvolle zakenvrouw was en door een crisis valt je baan weg. Als je baan in die situatie wegvalt ontstaat er in jou ook crisis. Want je was altijd die succesvolle zakenvrouw. En wie ben je dan zonder je werk? Of je bent altijd trots geweest op je mooie slanke lijf. Maar naarmate je ouder wordt en je mooie slanke lijf als gevolg van drie zwangerschappen en de overgang er niet mooier op wordt, wie ben jij dan nog?
Verhaal maken
De inhoud van de negatieve gedachten kan steeds anders zijn. De structuur, het onderliggende patroon is echter hetzelfde. Je ego heeft zich verbonden aan de rol van zakenvrouw, van mooie vrouw, van leuke dochter, van intelligente vrouw, enzovoorts. Door letterlijk stil te staan en stil te zijn, kun je die stem van je ego horen. Je hoort hem duidelijk tot je spreken. Hij herhaalt zichzelf keer op keer en bevestigt zichzelf opnieuw en opnieuw door middel van allemaal ‘verhalen’ die het verzint. Ongeacht welke vorm je ego zich mee verbindt, of dat nu om een gebrek aan zelfwaardering gaat, of juist om overschatting van jezelf, of over angsten, boosheid, enzovoorts gaat, je ego maakt er een mooi verhaal van in de vorm van negatieve gedachten.
Ik ben belangrijk
Je ego maakt zichzelf belangrijk door zijn uniciteit te benadrukken. Door belangrijk te maken waarin het anders is dan anderen. Daartoe doet het ook niks anders dan zichzelf vergelijken met andere vormen. Door dat te doen creëert het afstand met andere mensen. Pas als IK belangrijker is dan de ander, heeft het bestaansrecht volgens het ego. Ik ben beter dan, groter dan, belangrijker, slechter dan… Je ego gaat op zoek naar die informatie in de ander die hem bevestigt in het beeld dat hij van de ander heeft. Je hoofd zoekt naar informatie die klopt bij het uitgangspunt: Ik ben beter dan, mooier dan, kleiner dan, stommer dan…. En zal die informatie vinden. Als je je leven niet 100% in dienst wilt stellen van je ego, dan kun je je hier maar beter zo snel mogelijk bewust van worden.
Je hersenen houden je voor de gek
Want realiseer je goed dat als je over jezelf en je leven nadenkt je hersenen je voor de gek houden. Zodanig zelfs dat ze je kijk op de werkelijkheid vervormen. Dit soort vervormingen die ontstaan door de betekenis die je aan een bepaald persoon of situatie geeft vinden overal in meer of mindere mate plaats. Maar vooral bij mensen die naar depressiviteit neigen. Het is belangrijk om je te realiseren dat je niet je negatieve gedachten BENT. Je HEBT negatieve gedachten, maar je BENT ze niet. Je bent het bewustzijn of de waarnemer of toeschouwer van die negatieve gedachten. In tegenstelling tot dieren zijn wij mensen in staat om waar te nemen dat we dergelijke al of niet negatieve gedachten hebben. Zolang je daar geen bewustzijn over hebt is de kans groot dat je je identificeert met die gedachten. Je hebt dan niet boze gedachten, maar je BENT boos. Door je daarmee te identificeren maak je situaties groter dan ze zijn en dan nodig is. Het is ook een van de vervormingen van je denken, waarvan er meer zijn. Hieronder vind je de tien meest voorkomende vervormingen, met bij elk een voorbeeld hoe ze met stress zijn verbonden:
1. Alles of niets denken
Alles of niets denken komt voor als er geen grijs (meer) is. Alles of niets denkers gebruiken ook vaak de woorden altijd en niets of iedereen en niemand als ze iets beschrijven. Ik zit altijd in de file. Mijn man luistert nooit naar me! Op deze manier vergroten de negatieve gedachten de stress in je leven omdat je het probleem groter maakt dan het is.
2. Generaliseren
Als je losstaande en op zichzelf staande gebeurtenissen projecteert op alle toekomstige gebeurtenissen dan generaliseer je. Als je bijvoorbeeld een vervelende ervaring hebt opgedaan met een verkoper en je gaat om die reden geloven dat alle verkopers vervelend zijn, dan kun je vervolgens daar onbewust aan gaan verbinden dat winkelen altijd een vervelende en stressvolle ervaring zal zijn. Daarom is het belangrijk dat je leert objectief en zonder oordelen waar te nemen. En dat je leert onderscheid te maken in wat dat voor jou en je gevoelens betekent. Hoe voelt het dat iemand doet wat hij doet? Door jezelf toe te staan te voelen wat je voelt, blijf je meer in het hier en nu en kun je het beter loskoppelen van andere situaties en hoef je het ook niet op je toekomst te projecteren.
3. Mentale filter
Als je vervorming het mentale filter betreft heb je de neiging om alles door een donker gekleurde bril te zien. Iedere positieve gebeurtenis wordt dan overschaduwd door negatieve. Tien dingen gaan bv. goed, maar als je door die donker gekleurde bril kijkt zie je alleen maar dat ene ding dat fout kan gaan. Voeg een beetje generalisatie en alles of niets denken toe en je hebt je recept voor dikke stress.
4. Diskwalificeren van het positieve
Diskwalificeren van het positieve is een beetje vergelijkbaar met het mentale filter. Als je het positieve uitsluit heb je de neiging om alle positieve gebeurtenissen af te kraken. Je refereert dan aan een meer negatief wereldbeeld en je hebt een negatieve verwachting van wat de toekomst je brengen kan. Heb je bijvoorbeeld wel een poging ondernomen om je vriendin te helpen haar probleem op te lossen, waarbij het enige antwoord dat je op ieder poging kreeg, Ja, maar… was? Dan was je getuige van iemand met deze manier van denken.
5. Voorbarige conclusies trekken
Te snel conclusies trekken doen we allemaal bij tijd en wijle wel. In plaats van even af te wachten hoe logisch ‘bewijsmateriaal’ je naar een bepaalde conclusie brengt, trek je heel snel je eigen (vaak negatieve) conclusie. Vervolgens zoek je naar bewijsmateriaal voor jouw conclusie en negeer je andere argumenten. Een kind dat besloten heeft dat alle kinderen in zijn nieuwe klas een hekel aan hem zullen hebben en weet dat ze alleen maar aardig doen omdat ze geen straf van meester willen, trekt voorbarige conclusies. Als je vaak voorbarige conclusies trekt herken je misschien ook wel dat je heel goed bent in ‘gedachtenlezen’ (Je denkt dan dat je in staat bent om de echte intenties van andere mensen te weten zonder dat je ze daarover gesproken hebt). Maar ook voorspellen gaat je dan vaak goed af (je voorspelt dan hoe de toekomst zal zijn en gaat er vervolgens vanuit dat dat ook zo gaat gebeuren.) Herken je dit bij jezelf of bij anderen? Wees je bewust dat dit geen helpend patroon is. Je creëert op die manier namelijk zelf precies datgene dat niet wilt dat er gebeurt.
6. Vergroten en verkleinen
Vergelijkbaar met het mentale filter en het diskwalificeren van het positieve is vergroting van het negatieve en verkleining van het positieve. Als je op de klantenservice werkt en alleen maar klachten afhandelt en je niet meer ziet wat er wel goed gaat dan ben je slachtoffer van vergroting en verkleining. Een andere vorm hiervan is de rampenbedenker. Hierbij maak je plaatjes van en verwacht je allerlei catastrofale gebeurtenissen. Dit kan tot veel stress leiden.
7. Gevoel als bewijsmateriaal
Gevoel als bewijsmateriaal lijkt op voorbarige conclusies trekken in het opzicht dat je bepaalde feiten negeert bij het trekken van je conclusie. Als je dit doet dan beschouw je je gevoel over een bepaalde situatie als bewijsmateriaal in plaats van dat je objectief naar de feiten kijkt. Ik voel me compleet machteloos, daarom ben ik ook niet in staat om mijn probleem op te lossen. Of: Ik ben boos op jou, daarom moet jij wel fout zijn, anders was ik niet zo boos op jou. Beiden zijn voorbeelden van gevoel als bewijsmateriaal. Als je op basis van deze overtuigingen reageert, kun je je voorstellen dat de problemen alleen maar groter worden. Lees meer hierover in het artikel Macht en onmacht
8. Zo hoort het
Als je uitgaat van hoe het hoort, heb je de neiging om rigide regels te stellen. Misschien je eigen regels of die van een ander, maar ze moeten in ieder geval altijd worden gevolgd. Je mist de flexibiliteit om te zien dat verschillende omstandigheden tot verschillende acties kunnen leiden. Je zet jezelf behoorlijk onder druk als je van jezelf maar steeds aan deze door jezelf of anderen opgelegde verwachtingen wilt leven. Als je in je interne dialoog veel de woorden zou moeten hoort, dan zou je hier wel eens last van kunnen hebben.
9. Etiketjes plakken
Als je etiketjes en vooral verkeerde etiketjes plakt dan ben je vooral situaties aan het beoordelen als goed of fout. Hij is een eikel. Zij is een kanjer. Ik ben een stuk onbenul. Dit soort uitspraken zorgen ervoor dat er een heel beperkt beeld ontstaat, met de kans op generalisaties. Etiketjes plakken drukt mensen een stempel op dat niet altijd van toepassing is en het maakt dat we onszelf en anderen niet zien zoals ze nog meer zijn. Dit is ook vaak een heet hangijzer in relaties.
10. Het is mijn schuld
Als je jezelf de schuld geeft van dingen waar je zelf geen controle over hebt, bezorg je jezelf onnodige stress. Jezelf of anderen de schuld geven van wat je doet of voelt leidt tot deze situatie.
Zo kan het ook
Hierboven vind je aanknopingspunten op de vraag hoe ontstaan negatieve gedachten? Negatieve gedachten leveren je in de praktijk veel stress op. Dat hoeft niet zo te zijn. Je kunt leren om op een andere manier om te gaan met je negatieve gedachten. Zo kun je liever voor jezelf worden en meer genieten van je leven en je stressniveau verminderen. Meer hierover kun je lezen in het artikel: Stress verminderen door positieve gedachten
Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?
Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.
Gratis E-book Van wens naar werkelijkheid
Wist je dat 95% van de mensen die een goed voornemen voor bv. het nieuwe jaar hebben dat voornemen niet waarmaakt? De reden daarvoor is dat de meeste mensen niet weten hoe het proces voor het behalen. Download het E-book van Wens naar Werkelijkheid of een van mijn andere gratis E-books om ervoor te zorgen dat jij jouw wensen wel laat uitkomen!
Leuk of waardevol artikel?
Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?
