Tips voor het voeren van lastige gesprekken

Afhankelijk van hoe je naar jouw werkelijkheid kijkt, kun je soms in situaties terechtkomen waarin je tegen bepaalde gesprekken op kijkt. Je weet niet precies hoe je reageren moet of hoe je voor elkaar moet krijgen wat je graag wilt. Of misschien voel je je in bepaalde gesprekken vaak op een bepaalde manier gemanipuleerd en weer je wel dat het niet goed voelt, maar heb je geen idee hoe dat nu komt en hoe je daar weer een goede wending aan kunt geven. Herkenbaar? Vast wel…

Met de mond vol tanden staan

Soms weet je van bepaalde gesprekken van te voren al wel dat het je niet gemakkelijk zal vallen. Misschien omdat de relatie problematisch is, of misschien omdat je iets zeggen of vragen moet, waarvan je bij voorbaat al weet dat de ander daar niet blij van gaat worden. Misschien ben je bang dat je met je mond vol tanden staat of misschien heb je gewoon niet altijd de juiste woorden paraat. Wat het ook is waardoor jij een gesprek als lastig ervaart, een goede voorbereiding is net als met veel andere dingen, het halve werk.

Voorbereiden op lastige gesprekken

Maar hoe doe je dat dan? Hoe kun je je op een effectieve manier voorbereiden op lastige gesprekken? De volgende tips helpen je om meer zicht en grip te krijgen op voor jou moeilijke situaties en gesprekken.

Tips voor lastige gesprekken

1. Ken de door jou gewenste uitkomst

Een van de meest belangrijke en in feite cruciale factoren is weten wat jij wilt dat de uitkomst van het gesprek is en dat positief formuleren. Heel vaak maak ik mee dat mensen heel goed weten wat ze niet willen, maar wat ze wel willen, daar kunnen ze vaak geen beeld, geluid of gevoel bij krijgen. Wanneer je dat niet kunt of hebt is de kans op een voor jou positieve en plezierige uitkomst vele malen kleiner… Bedenk dus heel goed van te voren wat je wél wilt en benoem dat op een positieve manier, zonder de woorden niet en minder en vergelijkbaar te gebruiken. Je wilt echt niet weten hoe vaak het voorkomt dat mensen zich niet voorbereiden op lastige gesprekken. Misschien dat er door de onzekerheid sprake is van een vorm van dichtklappen of in een machteloos gevoel terecht komen van niet goed weten hoe het aan te pakken. Als je daar last van hebt en je komt er zelf niet uit om een positieve uitkomst te bedenken, schakel dan hulp in. Dat kan natuurlijk professionele hulp zijn (je bent natuurlijk ook bij mij van harte welkom :-)), maar je kunt ook je partner of een vriend of vriendin vragen met je mee te denken. Juist als je op een bepaalde manier getriggerd wordt door de situatie, is het vaak lastig om nog op een adequate manier na te denken over wat goed voor je is en wat voor je werkt. Laat je daarom bijstaan door iemand als je merkt dat je vast loopt.

2. Zie jouw ideale uitkomst voor je

Heb je de uitkomst eenmaal vastgesteld, maak dan een mentaal beeld in je hoofd van hoe het gesprek er voor jou ideaal gesproken uit ziet. En zie dat zo vaak mogelijk voor je zodat je je er vertrouwd bij gaat voelen. Zie ook dat het gesprek je gemakkelijk af gaat en dat het je alleszins meevalt om het te voeren. Zie ook de opluchting bij jezelf en bij de ander dat jij bespreekbaar hebt gemaakt wat besproken wil worden. Vaak doen we in dit soort situaties juist het omgekeerde en creëren we daardoor precies datgene wat we niet willen. Dus keer dat proces om. Heb er ondanks het feit dat het niet is wat je gewend bent vertrouwen in dat het gesprek zo gaat lopen als jij je voorneemt. En hoe lastig het gesprek ook is, maak oogcontact met de ander. Als de inhoud van je boodschap lastig, moeilijk of pijnlijk voor de ander is, help je hem of haar door middel van oogcontact om de verbinding, de relatie in stand te houden. Jouw ogen zeggen: ik zie je, ik hoor je en je bent belangrijk. 

3.  Wat wil je precies gaan zeggen?

Bepaal goed van te voren wat je precies wilt zeggen aan de ander. Schrijf het desnoods helemaal uit. En als je de mogelijkheid hebt oefen het dan als je dat helpt met iemand anders. Of je kunt ook jezelf met je smartphone filmen om te kijken hoe het gaat. Ik weet het dat is als je dat voor het eerst zou doen natuurlijk retespannend, maar oh zo verduidelijkend voor jezelf. Je ziet dan ook hoe je zelf overkomt bij een ander en kunt doordat je dat ziet je gedrag gaan bijsturen.

4.  Je lichaam praat ook mee

Wees je bewust van het effect van je non-verbale communicatie. In bepaalde gesprekken kan het contraproductief zijn als je onzeker overkomt. Aan de andere kant als jij er zelf oké mee bent dat je onzeker bent, maar wel gaat staan voor wat je te zeggen hebt, dan is die onzekere houding niet zo’n punt. Als je je erg onzeker voelt, benoem dat dan ook maar gewoon. Zeg maar gewoon: ik merk dat ik het heel spannend vind om dit gesprek met jou te voeren. Maar het is wel belangrijk voor me, dus ik doe het toch. Heb je een gesprek met iemand die de neiging heeft om je in de rede te vallen en je voelt je daar nog niet zo goed tegenop gewassen, vraag dan vooraf of hij of zij zijn of haar vragen of opmerkingen wil bewaren totdat jij gezegd hebt wat je wilde zeggen.

5.  Wees congruent

Wees je ook bewust van je stem, van je toonhoogte, van de snelheid van spreken, van de intonatie, enzovoorts. Naast je non-verbale houding verraad je stem veel. Je lichaam en je stem kunnen soms niet congruent zijn met de inhoud van je boodschap. Als je op een blije manier vertelt dat je het lastig vindt dat je je baan bent kwijt geraakt, dan is dat voor je gesprekspartner meestal niet zo geloofwaardig. En omdat lichaamstaal de eerste taal is die we als kind leren, zijn we eerder geneigd zijn die lichaamstaal (en toon) te geloven dan wat de woorden vertellen.

6.  Rustig, kalm en beheerst

Bespreek wat je te zeggen hebt zo rustig en kalm als voor jou gezien de situatie mogelijk is. Haal om kalm en rustig het gesprek in te gaan van te voren een paar keer heel diep adem. Hoe meer zuurstof je inademt, des te beter je hersenen functioneren. Je kunt daartoe de derde ademhalingsoefening doen uit het artikel: Ademhalingsontspanning. Wat je ook kan helpen is dat je voordat je het gesprek in gaat tegen jezelf de volgende affirmatie herhaalt: Ik kan het, ik wil het, ik doe het. Meer over affirmaties lees je in het artikel over affirmaties

7.  Toon begrip 

Toon begrip voor de gevoelsreactie van de ander. De grote kunst is om hard  en duidelijk te zijn op de inhoud, maar zacht op de relatie. Begrip tonen voor de gevoelsreactie van de ander houdt weer de relatie in stand. Als je bijvoorbeeld een grens moet communiceren dan is het belangrijk dat je heel duidelijk maakt waar de grens ligt, maar daarbij aangeeft dat je begrijpt dat omdat het bijvoorbeeld voor de ander een verandering of verslechtering in houdt, dat voor hem of haar niet zo plezierig is.

7.  Wat is je plan B?

Bedenk bij het voeren van lastige gesprekken van te voren ook een alternatief plan B, C of D. Laat je fantasie van te voren de vrije loop gaan en zorg dat je voor alle denkbare voetangels en klemmen een alternatief hebt. Voor allerlei mogelijke reacties van de ander bedenk je een passend scenario. Als de ander A doet, dan zet jij plan B in. Doet de ander C, dan heb jij daar plan D voor. Door je daar goed op voor te bereiden kun je het gesprek gemakkelijker sturen in een richting die jij graag wilt. Het kost je misschien in het begin meer tijd, maar het levert je veel innerlijke rust en een betere uitkomst op. Vaak laten we ons door onze angst leiden en bereiken we niet wat we willen. Maar angst heeft een boodschap: Die boodschap is: Ik moet me beter voorbereiden!

8.  Waar doe je het voor?

Wees je bewust van je eigen motivatie. Hoe belangrijk is de situatie voor je? En ga je voor gelijk of ga je voor geluk? Ego spelletjes werken op de lange termijn niet. Ze brengen schade aan de relatie aan. Dus vraag jezelf voor en tijdens het gesprek ook af of je motieven nog eerlijk en integer zijn. Als je de ander schade toebrengt, breng je op de lange termijn jezelf ook schade toe. Je kunt dan misschien deze strijd winnen, maar je verliest uiteindelijk de oorlog, doordat je de relatie verliest.

9.  Creatief oplossingen zoeken

Wees zo creatief als je kunt bij het gezamenlijk zoeken naar oplossingen voor problemen. Besteed ook niet meer dan 5% van je tijd aan het probleem en 95% van je tijd aan de oplossing. Focus op hoe je er samen uit kunt komen. En laat de onderliggende gevoelens en behoeften zoveel mogelijk centraal staan bij het vinden van een goede gezamenlijke uitkomst.

10.  Wederzijds respect

Respecteer jezelf en je eigen standpunt. Zet jezelf op nummer 1, maar houd rekening met de wensen en verlangens van de ander. Er is vrijwel altijd een derde weg, waarbij aan zowel jouw verlangens als de behoeften van een ander tegemoet gekomen kan worden. Als je beiden maar bereid bent die te zoeken. Het kost vaak wel wat meer tijd, maar het draagvlak wordt er flink door vergroot en de relatie versterkt. Niet iedere situatie zal zich er mogelijk voor lenen, maar houd er wel rekening mee, dat wanneer je je zin doordrijft, je een opname hebt gedaan van de emotionele bankrekening. Opnames van de emotionele bankrekening vragen op een gegeven moment ook weer om een storting voor het in stand houden van het gewenste evenwicht.

11.  Speel je boosheid

Gebruik als het nodig is gespeelde boosheid een effectieve strategie. Als je niet echt boos bent, maar wel boosheid speelt, dan kun je soms gemakkelijker voor elkaar krijgen wat je wilt. Maar wanneer je merkt dat je in een emotie, bijvoorbeeld die boosheid schiet is het handiger het gesprek tijdelijk te onderbreken en even de tijd te nemen om jezelf te herpakken. Maar wanneer je je niet getriggerd voelt, kan functionele boosheid wel een manier zijn om een situatie in beweging te krijgen.

12.  Handige hulpzinnen in het gesprek

• Dit is voor nu wel even genoeg. Ik wil voor mezelf nu eerst eens even wat zaken op een rijtje zetten.
• Oké ik kan voor nu wel met je meegaan, maar ik wil er nog even goed over nadenken. Ik kom er volgende week op terug.
• Dus jij vindt…. Ik denk daar iets anders over.
• Ik snap dat jij denkt dat …. Wat ik wel als bijzonder ervaar is….
• Over het algemeen begrijpen we elkaar prima, werken we prima samen, maar op dit moment voel ik…

Jouw tips voor lastige gesprekken

Gratis E-book Verbindende communicatie

Meer lezen over hoe je kunt communiceren op een zodanige manier dat je duidelijk bent over wat je nodig hebt en je zacht bent op de relatie? Download dan nu mijn gratis E-book: Verbindende Communicatie

Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?

Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.

Leuk of waardevol artikel?

Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?

Website-reacties op dit artikel

HILDA DE CORTE op zaterdag 27 september 2014 om 22:54
Heel belangrijk vind ik humor in een moeilijk gesprek omdat dit relativerend werkt, soms zelfs aanstekelijk! KAN UITERAARD NIET IN ELKE SITUATIE !

Karin op maandag 4 maart 2013 om 18:53
Mijn tip: wees nieuwsgierig naar waarom de ander zo reageert zoals hij reageert. Dan ga je vragen stellen in plaats van dat je beide je mening verkondigt. En de extra informatie die je zo krijgt, levert vaak begrip of nieuwe ideeën voor oplossingen op!

Roel op maandag 4 maart 2013 om 10:04
Houd het gemeenschappelijk doel voor ogen. Wat bindt jullie beide? Dat is een basis waardoor het contact in stand kan blijven.

En mbt de reactie: Achter ieder gedrag zit een positieve intentie. Probeer deze waar te nemen.