Faalangst, wat is het en hoe kom je er vanaf?

Hoewel je dat misschien niet direct zou denken is faalangst ergens een oplossing voor. Anders zou je die angst niet creëren. Op de een of andere manier saboteren we onszelf waardoor we onszelf iets geven wat we nodig hebben. Bijvoorbeeld: veiligheid, bescherming. Misschien willen we niet in het middelpunt van de belangstelling staan of zijn we bang voor kritiek. Zodra je begrijpt dat alles wat je doet uiteindelijk een onderliggende reden heeft word je hoogstwaarschijnlijk een stuk milder naar jezelf. Uiteindelijk doen we alles wat we doen om een bepaald gevoel te krijgen of een bepaald gevoel te vermijden. Emotie management is daarmee een belangrijke sleutel in het leren omgaan met allerlei op het oog ondermijnende situaties.

Hoe ontstaat faalangst?

Even een klein stukje achtergrond. Wat we al heel jong vergeten is dat we als we geboren worden 'heel' zijn. En helemaal goed precies zoals we zijn. Alleen... Dan gaan we de conditionering in door onze omgeving. En nemen we allerlei concepten, ideeën, gedachten, oordelen en overtuigingen over van andere mensen en door allerlei situaties die we ervaren. Als je jong in je leven vaak te horen hebt gekregen dat je iets fout doet, of sterker nog: Te horen hebt gekregen dat je fout 'bent', dan raak je de verbinding met je heelheid kwijt. Je komt dan te leven in een werkelijkheid waarin het waar voor je is dat je niet goed bent zoals je bent.

Je creëert zelf je faalangst

Die werkelijkheid is, hoewel onbewust, zelfgecreëerd. En naast dat je hem zelf door de boodschappen van buitenaf hebt gecreëerd is hij een illusie. Want je bent niet fout, dom, lelijk, te traag, te snel, te klein, te groot, te vul maar in. Je bent gewoon wie je bent. En daar is helemaal niks mis mee. Je bent gewoon helemaal dikke prima. Alleen zit je denken je daarin in de weg. En dat heeft een aantal gevolgen. Een van die gevolgen kan dan faalangst zijn. Als je bijvoorbeeld vaak te horen hebt gekregen toen je klein was: Dat kun je niet. Of daar ben je nog te klein voor. Of: Je hebt wel iets gedaan, maar dat wat niet goed (genoeg) en dat werd je op een of andere manier duidelijk (gemaakt), dan ontstaat er twijfel in jezelf, in je denken, over het feit of het wel echt zo is dat je goed genoeg bent. En die twijfel creëert spanning in jezelf. De spanning creëert weer nieuwe negatieve ervaringen en zo versterk je je negatieve emoties over jezelf. En in dit specifieke geval je faalangst.

Onderliggende situaties die faalangst oproepen

Er is dus een onderliggende gebeurtenis waardoor je faalangst is ontstaan. Het kan ook zijn dat je vader of je moeder zelf faalangst hadden en ze je dat voorgeleefd hebben. En jij gewoon over hebt genomen wat zij je voor hebben geleefd. Andere mogelijk is dat je bijvoorbeeld in je ontwikkeling nog niet toe was aan bepaalde kennis. Als je dan vervolgens in ons daar niet op toe berekende schoolsysteem toch dingen 'moet' kunnen en het lukt je niet, dan kan dat ook een vorm van tekort schieten oproepen. Vooral als andere kinderen het wel kunnen en jij niet. En nog meer als meester of juf dan ook nog zo handig is om je daarin niet te steunen, maar juist te ondermijnen door niet zo begripvol te zijn.

Faalangst in de vorm van uitstelgedrag

Of we het leuk vinden of niet. Iedereen heeft wel ergens in zijn of haar leven negatieve boodschappen ontvangen. En iedereen heeft daarom ook hier of daar zo deuken en butsen opgelopen waar we dan in ons latere leven weer 'last' van krijgen. Wees dus gerust: Je bent niet de enige :-). In een bepaalde vorm hebben we allemaal last van een of andere vorm van zelfsabotage. Een van de en misschien wel de grootste van al deze ondermijnende gedragingen of vormen van zelfsabotage is in mijn ogen uitstelgedrag. We kennen het allemaal wel in zekere mate. Ga maar voor jezelf na: Want stoppen met roken of afvallen daar ‘wachten’ we mee tot nieuwjaarsdag. Of we beginnen maandag wel. Want nu past het even niet.

Faalangst: Angst voor verandering

Een andere vorm van zelfsabotage is angst voor verandering. Door de angst voor verandering en onzekerheid komen nogal wat mensen niet in beweging. Ze houden alles het liefst precies zoals het is. Gevolg is dat ze niet succesvol zijn en ook niet echt gelukkig. Want als je bang bent voor verandering zul je ook nooit je jong aangeleerde familiepatronen ter discussie stellen uit angst voor wat er dan zal gaan gebeuren of uit angst voor wat je dan zult tegenkomen aan oude pijn en andere emoties. Je moet je dan aanpassen aan het bestaande systeem en kunt niet echt zijn wie je bent. Dat is wat je in ieder geval vaak denkt in dergelijke situaties. Maar het punt is dat je niet bent wie je denkt dat je bent. Je bent je gedachten niet. Je hebt gedachten. Je bent het bewustzijn voorbij je gedachten. Of ook wel: De waarnemer, de toeschouwer die van een afstand kan waarnemen wat er aan de hand is. Voel maar hoe het voelt als je de identificatie eruit haalt: Hoe voelt: Ik BEN bang. Of: Ik heb angstige GEDACHTEN. Als je de identificatie eruit haalt voelt het vrijwel altijd al heel anders...

Alles verandert altijd

Overigens heeft het bewustzijn dat alles altijd verandert en dat verandering de enige constante factor is mij geholpen de angst voor verandering los te laten. Zoals Deepak Chopra dat zo mooi zegt in zijn boek De zeven spirituele wetten van succes:

 Vandaag zal ik onzekerheid beschouwen als een essentieel ingrediënt van mijn ervaringen. In mijn bereidheid onzekerheid te accepteren, zullen oplossingen spontaan volgen uit het probleem, uit de verwarring, wanorde en chaos. Hoe onzekerder dingen lijken, hoe veiliger ik me zal voelen, want onzekerheid is mijn weg naar vrijheid. Met behulp van de wijsheid van de onzekerheid zal ik mijn zekerheid vinden.

Onmatigheid

Een andere vorm van zelfsabotage is onmatigheid. Je geeft dan bv. stelselmatig meer uit dan je te besteden hebt. En dat doe je om een vervelend gevoel weg te krijgen. Je voelt je bv. depressief, maar hebt geen geld en gaat dan toch op internet of in een fysieke winkel van alles kopen om je beter te voelen. Gevolg is bv. een schuld op je creditcard. Of je drinkt te veel en gaat meer eten dan goed voor je is. Of je gebruikt drugs of gaat harder werken dan goed voor je is. Als je een workaholic bent denk je misschien dat je daarin een legitimatie hebt om te doen wat je doet, maar te hard werken voor te lange tijd is gewoon ondermijnend hoe je het ook wendt of keert. Je saboteert jezelf doordat je uiteindelijk doodmoe wordt en je jezelf uitput. Gevolg: je raakt opgebrand en burn-out.

Niet voelen wat gevoeld wil worden

Je haalt dan niet het beste uit jezelf en je werk, gewoon om je te veel doet. Al deze dingen hebben uiteindelijk maar 1 onderliggend doel. Ze zorgen ervoor dat je niet hoeft te voelen wat gevoeld wil worden. Want gevoel dat gevoeld wil worden heeft vaak een boodschap voor je. Maar als je niet bereid bent om die te ontvangen, dan zit je vast. En je komt er dus niet verder mee. Het leven praat de hele dag door met je en tegen je. Maar alleen als je in contact bent met je hart en je lijf zul je die boodschappen kunnen ontvangen.

Ik voel helemaal niks

Ik vond dat vroeger zo’n vaag en zweverig geneuzel als anderen dat tegen mij zeiden. Of bv. aan me vroegen wat ik voelde… Ik voel niks zei ik vrij standaard wat op dat moment ook gewoon zo was. Ik was compleet niet verbonden met mijn lichaam. Als hoogsensitief kind voelde ik veel en van alles, maar toen ik al heel jong voor jankerd werd uitgemaakt heb ik (destijds onbewust) besloten dat ik geen jankerd wilde zijn. En goed mijn best gedaan niet meer te voelen wat ik voelde. En daar was ik best goed in geworden. Afgezien van het voelen van emoties dan, want ja, emoties stuiteren dwars door alles heen. En emoties zijn ook meer van je hoofd dan van je hart. Maar de meer subtiele boodschappen van mijn lichaam pakte ik niet. Gevolg was heel vaak allerlei vage klachten en meerdere keren burn-out. Niet iets om na te doen dus…

Wat is de reden dat je doet wat je doet?

Er zijn wel meer manieren om jezelf te ondermijnen en saboteren, maar de voorgaande drie zie ik het meest voorbij komen. Laten we nog eens kijken naar uitstelgedrag. Als je niet doet wat je (van jezelf) zou moeten doen en wat je geleerd hebt te doen. Stel je kunt iets wel, maar je doet het niet. We hebben allemaal wel iets dat we uitstellen. Als je daar ook last van hebt, dan heb ik een paar vragen voor je die je kunnen helpen. Vragen die je gaan helpen je eigen gedrag te onderzoeken en te ontdekken waar het echt om gaat.

Wat is de prijs voor wat je wel en niet doet?

De eerste vraag is: Wat maakt dat je niet doet wat je zegt dat je doen wilt? Wat is de keerzijde van het wel doen? Wat is de prijs die je betaalt als je het wel doet? Dus niet wat het je oplevert, maar wat het je kost? Wat is bv. de keerzijde van je succes? Stel je wilt graag voor je nieuwe cursus of bedrijf een folder of visitekaartjes maken.  Wat als je succes zou hebben? Ik kan me nog goed herinneren hoe ik vlak nadat ik mijn eerste folders destijds in het gezondheidscentrum bij ons in de buurt had neergelegd vlak na de start van mijn bedrijf. En binnen twee dagen werd ik gebeld door een klant. Aan de ene kant was ik euforisch, maar aan de andere kant voelde ik een soort angst en wel haast paniek in me omhoogkomen dat het allemaal veel te snel ging. Als het zo snel zou gaan dan zou ik het meteen heel druk krijgen en ik wilde nog van allerlei andere dingen eerst doen. Gevolg: ik ging mezelf ondermijnen en er kwamen eerst geen klanten meer.

Wat als alles lukt?

Vaak gaan we onszelf vervolgens op de kop geven dat we niet doen wat we zeggen dat we willen doen. Zonder in plaats daarvan eens te kijken of de situatie je misschien iets te vertellen heeft. Volautomatisch stappen we in ons geconditioneerde patronen en aangeleerde programma's. In mijn geval was er dus sprake van een angst voor succes. Want: Wat als alles lukt? Kan ik dat wel aan? Ben ik wel goed genoeg? Maar ook: Wat zullen andere mensen wel niet denken als ik succesvol ben? Wat als ik kritiek ga krijgen omdat ik het goed doe? En daarom werpen we volkomen onbewust voor onszelf blokkades op. Want wie weet wat ik allemaal over me heen krijg als het wel lukt. Ik weet dat ik de situatie zoals hij nu is aan kan, maar wat gebeurt er als ik daar verandering in aan breng?

Wat is de winst van uitstelgedrag?

Zou het ook kunnen zijn dat uitstelgedrag je iets brengt? Misschien is je eerste reactie: Nee echt niet. Het levert me alleen maar gedoe op. Maar is dat wel zo? Ja natuurlijk is er een negatieve kant aan uitstelgedrag want je bereikt er niet mee wat je voor jezelf (bewust) wilde bereiken. Maar wat is de winst van je zelfsabotage? Is het misschien ook waar dat je een oud verhaal levend houdt? Het verhaal van het gezin waar je uit vandaan komt misschien? Het verhaal van kindertijd, waarin je ouders moeite hadden de eindjes aan elkaar te knopen misschien? Of waarin duidelijk was dat jullie niet dat soort mensen zijn... Er zijn allerlei onderliggende thema’s mogelijk. Er is niet 1 antwoord voor wat het precies het onderliggende thema is. Maar als je er echt voor gaat zitten en je jezelf de vraag gaat stellen wat het precies is waarom je doet wat je doet, dan zou je zomaar voor verrassende antwoorden kunnen komen te staan. Antwoorden die helder voor je maken hoe je uitstelgedrag je al die jaren ook iets heeft gebracht.

Emoties zijn je driving forces

De weg naar je doelen toe is altijd die via de emoties. Want emoties zijn onze driving forces. Ze zetten ons in beweging of ze houden ons op onze plek. En zodra je naar je uitstelgedrag gaat kijken als een manier van je systeem om je ergens tegen te beschermen, dan krijgt het gedrag een andere betekenis waardoor het over het algemeen makkelijker wordt om het te veranderen. Want door je dit onderliggende mechanisme bewust te worden haal je al een stuk van de lading eraf. Je zet een deel van je schaduw als het ware in het licht. In je schaduw zitten onder andere de ontkende delen van jezelf. En ook oude niet gevoelde, niet geleefde pijn. Als wat daarin opgeslagen zit in het licht van je bewustzijn zet, verandert de lading deels vanzelf. Meer over je schaduw lees je in het artikel: Mijn schaduw en ik

Angst voor succes

Als je bv nooit geleerd hebt om jezelf als succesvol te zien, ongeacht welk succes, dan heb je de neiging om het onderliggende pijnpunt, de onderliggende angst uit de weg te gaan. Als je al heel jong hebt geleerd dat jij succes niet waard bent, dan zit daar een uitdaging op voor je. Want: Ja, je wilt wel succesvol zijn, maar…. En eigenlijk maakt het niet eens uit op welk vlak je dan al of niet succesvol wilt zijn. Of het nu gaat om zakelijk succes, afvallen, relaties, enz. Als je voor jezelf niet een denkbeeldig beeld kunt creëren van jezelf als succesvol, dan gaat m dat niet worden. Een timmerman die een stoel wil maken, maar geen beeld heeft van die stoel, wat voor stoel gaat hij maken denk je? Maar het meest interessant is wat er in je gebeurt als je probeert om dat beeld op te roepen. Wat zijn de gedachten en de emoties die dan voorbijkomen. Want daar zit relevante informatie in voor je.

Faalangst is vaak angst voor succes

Realiseer je dat faalangst vaak hetzelfde is als angst voor succes. We hebben allemaal wel ergens gemengde gevoelens op. Gemengde neurologische associaties. Mixed emotions. Oftewel: We willen wel afvallen, maar de chocola is zo lekker. Dat idee. Het is dan belangrijk om je bewust te worden wat het precies is dat er in je omgaat. Welke conditioneringen, welke programma's zitten eronder? Wat geloof je over jezelf dat je ergens in je leven voor waar hebt aangenomen? Als je dat weet, dan kun je met je bewustzijn de keuze maken sterker te zijn dan je conditionering. Sterker te zijn dan je blauwdruk.

Achteruit fietsen om vooruit te gaan

Sterker zijn dan je blauwdruk betekent dat je je lichaam iets anders moet gaan leren dan het heeft geleerd. Als je in je auto stapt en gaat rijden, dan rijd jij niet. Tenminste als je al wat langer je rijbewijs hebt. Je lichaam rijdt voor je. En jij bent in gedachten met van alles bezig, maar vooral niet met rijden. Ja af en toe ben je er even bij. Maar je schakelt niet meer bewust. En je stuurt ook allang niet meer bewust. Remmen? Dat gaat vanzelf als de situatie daar om vraagt. Dat ligt door de oefening in je lichaam opgeslagen en maakt nu deel uit van je blauwdruk. Hartstikke mooi toch? Ja! Behalve als er in een van die programma’s die in je blauwdruk ligt opgeslagen een bug in het programma zit. Een bug die bv. faalangst heet. Want dan betekent het dat je moet leren sterker te zijn dan je blauwdruk. Je kunt dat zien als dat je ooit toen je leerde fietsen geleerd hebt dat je vooruit moet trappen om vooruit te komen. Maar er is nu een nieuwe fiets op de markt waarbij je achteruit moet fietsen om vooruit te komen. Als je daarop stapt lukt het je van ze lang zal ze leven niet om zomaar ineens te fietsen. Want je lichaam geeft je steeds signalen dat je vooruit moet trappen. Want zo ligt dat nu eenmaal in die onbewuste patronen opgeslagen. Je zult dan heel bewust moeten gaan trappen. En steeds opnieuw sterker moeten zijn dan je blauwdruk. En net zo vaak en net zolang moeten oefenen totdat je lichaam de slag te pakken heeft en je het weer onbewust doet. Dat is het proces waar je tegenaan loopt op het moment dat er bepaalde dingen in je leven niet gaan zoals je graag wilde dat ze gaan. Op dat moment wil je lichaam gewoon weer vooruit trappen op een fiets die achteruit trappen nodig heeft.

Emotional Freedom Technique helpt bij emoties

Toch met wat moeite, energie en tijd zul je je programma’s kunnen overschrijven. Want dat is uiteindelijk wat je natuurlijk het liefste wilt. Loskomen van dat wat je weerhoudt om de beste versie van jezelf te zijn. En dan kan ook. Met wat geduld oefening en doorzettingsvermogen. Er zijn oefeningen of methoden die je kunnen helpen met het loskomen van die oude programmering. Gebruik van affirmaties en meditatie is er een van. Maar ook hartcoherentie kan je helpen. Een andere is EFT. Meer daarover lees je in het artikel: Emotional Freedom Technique (EFT), wat is het en waar helpt het bij? In het onderstaande filmpje vind je een specifieke EFT oefening voor faalangst die je kan helpen bij dat loskomen van je oude programmering rondom faalangst. Doe je mee?

Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?

Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.

Gratis E-book Van wens naar werkelijkheid

Wist je dat 95% van de mensen die een goed voornemen voor bv. het nieuwe jaar hebben dat voornemen niet waarmaakt? De reden daarvoor is dat de meeste mensen niet weten hoe het proces voor het behalen. Download het E-book van Wens naar Werkelijkheid of een van mijn andere gratis E-books om ervoor te zorgen dat jij jouw wensen wel laat uitkomen!

Leuk of waardevol artikel?

Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?