Communiceren en communicatie zijn woorden die uit het Latijn vandaan komen. In het Latijns betekent het: Gemeenschap, stam, iets wat je samen deelt. De Dikke van Dale geeft er de volgende betekenis over weer: verbinding, kennisgeving, transport en verkeersverbinding. Dat betekent dat communicatie in ieder geval een bepaalde mate van tweezijdigheid in zich heeft. Namelijk die van een zender en van een ontvanger. Een spreker en een luisteraar. En daartussenin bevindt zich een boodschap die wordt overgedragen. Die boodschap kan op verschillende manieren worden overgedragen.
Nooit volledig te omvatten
Nu is dit natuurlijk een erg theoretische manier van omschrijven. Het is een definitie en tegelijkertijd ook weer niet. Want in feite laat het woord communicatie zich niet omschrijven. Het is als het ware hetzelfde als een goudvis vragen om een definitie van water te geven. Dat kan hij niet, want de goudvis is onderdeel van het geheel waar hij een definitie van moet geven. Wil de goudvis de vraag beantwoorden zal hij uit het water moeten en zijn kom verlaten. En dat is dan meteen het einde van de goudvis. Op dezelfde manier kun je nooit het begrip communicatie volledig omvatten.
Wat is communicatie wel?
Hoewel het dus niet mogelijk is om het woord volledig te omvatten zijn er wel veel mensen geweest die daartoe pogingen hebben ondernomen. Wat in ieder geval wel vastgesteld kan worden is het volgende:
- Je kunt niet niet communiceren
- Alles wat je communiceert heeft twee aspecten in zich: Er is sprake van een inhoud en van een relatie-aspect. Waarbij het zo is dat de relatie de inhoud bepaalt.
Zenden en ontvangen
De volledige feedback loop bestaat uit een heen en een terugweg. De zender zendt en de ontvanger ontvangt. De informatie of de boodschap wordt via een bepaald medium of een bepaald kanaal verstuurd. De zender zendt, de ontvanger ontvangt en vice versa. Communicatie gaat van de een naar de ander en van de ander weer terug naar de een. Er is sprake van actie en reactie.
Ruis op de lijn
Je zult vast wel eens ontdekt hebben dat er in communicatie echt van alles mis kan gaan. Er is veel ruis op de lijn van zender en ontvanger. Je kunt dat vergelijken met een oude radio die soms niet goed op de zender staat. Het resultaat is dat je dat wat uitgezonden wordt niet goed ontvangt. De kanalen staan dan als het ware niet goed op elkaar afgestemd.
Betekenis geven
Dat komt omdat zowel zender als ontvanger de objectieve feiten uit de buitenwereld een betekenis geven. We luisteren en kijken allemaal via filters die we hebben aangeleerd gekregen en die we onszelf ook aanleren. Je hersens werken associatief, wat wil zeggen dat ze allerlei dingen die ze zinvol vinden aan elkaar knopen. Zo kan het zijn dat als je tien mensen vraagt wat bloemkool voor ze betekent, dat je hooguit een gemeenschappelijke betekenis krijgt, maar meestal zelfs dat niet eens. Bovendien is de betekenis die je aan dingen geeft ook nog weer afhankelijk van hoe je je op een bepaald moment in de tijd voelt. Vandaag kun je zin hebben in bloemkool, maar morgen ook weer niet… Er kan een pijnlijke ervaring zijn gekoppeld aan bloemkool, omdat je het misschien als kind moest eten terwijl je het niet lekker vond. Al dat soort aspecten spelen een rol tussen zender en ontvanger in de communicatie.
Prikkels
De onderstaande prikkels uit je buitenwereld vormen de input voor de verwerking in je binnenwereld:
- Beelden
- Geluiden
- Woorden
- Huidsensaties
- Spiersensaties
- Geuren
- Smaken
Filters
Die verwerking in je binnenwereld bestaat weer uit diverse filters, zoals:
- Culturele
- Persoonlijke
- Neurologische
- Tijds
- Sociale
Representatie
Die filters waarlangs de prikkels in je zenuwstelsel naar binnen komen worden langs die filters verwerkt. Dat betekent dat je de prikkels vanuit de beelden, geluiden, gevoelens, geuren en smaken omzet in een representatie in jezelf. Je maakt er je eigen beeld, geluid, gevoel, gesprek in jezelf, aanraking, geur of smaak of beweging van. Dan zijn er nog de koppelingen zoals ik al beschreef bij de bloemkool. Die koppelingen zorgen ervoor dat je er een bepaalde emotionele lading in legt die je al of niet motiveert om iets te doen of juist niet te doen. Afhankelijk van de betekenis die je ergens aan geeft, afhankelijk van je verwerking via de filters en de associaties die je ergens bij hebt, zul je je blij, verdrietig of… voelen.
Deleten
In dat hele proces spelen ook nog een paar andere dingen een rol. Je hersens hebben namelijk ook nog de neiging om alles dat ze niet past, of wat ze denken dat niet past bij de situatie te deleten. Die informatie bereikt je bewustzijn daardoor niet. Je skipt als het ware een heel groot deel van de boodschap.
Generaliseren
Verder is het zo omdat de hoeveelheid informatie die je te verwerken krijgt zo groot is dat je hersens ook informatie generaliseren. Wat voor bloemkool geldt, geldt ook voor broccoli. Dat ben je je hoogstwaarschijnlijk niet bewust, maar het werkt wel zo.
Gaten vullen
Dan is het ook nog zo dat je hersens allerlei informatie die niet helemaal in haar strategie past vervormt. Ze maakt als het ware de gaten in de informatie passend. Ze vult dat wat niet bekend is in met wat logisch lijkt vanuit het perspectief van wat ze eerder hebben meegemaakt.
Wonderlijk dat het zo vaak goed gaat
Snap je nu dat het soms best een wonder mag heten dat communicatie ook zo vaak wel goed gaat? En als het eens een keertje ‘mis’ gaat, dan weet je nu waar dat door komt. En dan is het handig om vooral eerst eens goed door te vragen op wat de ander bedoelt. Kijk of je kunt achterhalen wat zijn of haar filters en betekenissen zijn. Zodat je allereerst echt begrijpt wat hij of zij bedoelt. Luister eerst goed naar wat hij of zij te zeggen heeft. En je zult ontdekken dat de verschillen veel minder groot zijn, dan je eerst dacht.
Gratis E-book Verbindende Communicatie
Wil je verder lezen of nog meer weten over dit onderwerp?
Download dan nu gratis E-book Verbindende Communicatie
Wil jij ook de beste versie van jezelf worden?
Mocht je nog een extra zetje in de rug kunnen gebruiken bij het bereiken van jouw doelen of bij het uitvoeren van je wensen, dan kun je je altijd aanmelden voor een van mijn online trainingen of voor coaching.
Leuk of waardevol artikel?
Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?
