Mindfulness: Aandacht om in balans te blijven

21 november 2016

Om in balans te komen of in balans te blijven is het wijs gebruik maken van aandacht onontbeerlijk. Aandacht in de zin van bewust met omgaan met wat zich in jouw werkelijkheid manifesteert. Wat er gebeurt accepteren zoals het is en open staan voor wat zich aandient. In plaats van meteen een reeks voorgeprogrammeerde automatische reacties af te draaien, kan aandacht als springplank dienen voor een wijze reactie. Een reactie die als gevolg van die aandacht erop gericht is verandering teweeg te brengen in je binnenwereld of je buitenwereld. Klinkt misschien nog wat cryptisch, maar ik zal mijn best doen om het verder te verduidelijken.

Onoplosbaar probleem

Soms raakt je balans verstoord omdat sommige situaties en gevoelens moeilijk of onmogelijk te veranderen zijn of lijken. Daar zit een risico voor je balans is. Het gevaar bestaat dan dat je maar blijft proberen om iets dat zich als een onoplosbaar probleem voordoet in jouw werkelijkheid op te lossen. Je loopt dan vroeg of laat gegarandeerd vast. En je balans is weg. Als het niet lukt om je probleem op te lossen en als je de werkelijkheid van de situatie niet kunt accepteren, loop je met de hoofd tegen de muur. Je verliest al je energie en je raakt uitgeput. Doordat je zoveel energie hebt gestoken in iets dat geen resultaat oplevert neemt je gevoel van machteloosheid toe. En als gevolg daarvan nemen ook je negatieve gedachten en gevoelens toe en soms kun je er zelfs depressief van worden.

Weerstand tegen wat er is

Vaak is de oorzaak van wat je in dergelijke situaties als problematisch ervaart je eigen verzet tegen wat er is. Je weerstand (wat een behoorlijk sterke energie is) zorgt ervoor dat het alleen maar erger wordt. Want alles waar je energie in steekt heeft de neiging groter te worden. Dus als je een nee in brengt tegen je problemen of tegen wat jij als negatieve situaties labelt, dan ervaar je de negativiteit alleen maar sterker. Hoewel niet handig is het een voor de hand liggende en heel veel voorkomende reactie. En een valkuil waar we van tijd tot tijd allemaal wel eens in stappen.

Daar gaan we weer

Als ik zoals vorige week zondag in de Ikea loop en ineens vlekken voor mijn ogen krijg, dan weet ik: Daar is weer een migraine aanval. Ik was me er vorige week voor het eerst heel bewust van hoe ik omging met die constatering. En waar ik vroeger de neiging had om vrijwel onmiddellijk in de: Oh nee he, niet weer een migraine aanval te gaan, was ik me nu dus bewust van mijn gedachten. Ik liet mijn man de spulletjes afrekenen en ben naar de auto terug gegaan. En had ineens de geest om me er niet meer tegen te verzetten. En.. Sterker nog: ik dacht ineens: Laat ik mijn migraine eens omarmen. Wat ik deed was mezelf de vraag stellen: Wat is hier geweldig aan? Omdat ik die vraag wel vaker aan mezelf stel, kon ik wel direct voorbij niet productieve gedachten als: Hier is helemaal niets geweldigs aan. Zometeen heb ik weer knallende koppijn en kan ik niks meer. komen.

Wat is de winst van mijn migraine aanval?

Wat naar boven kwam was: Ik hoef nu even helemaal niets meer. Wat ik vandaag gedaan heb, was al met al toch weer teveel en mijn lichaam vertelt me nu dat ik rust moet nemen. Ik geef me over aan de rust en geniet van het niets hoeven. Nu zou het natuurlijk fantastisch zijn als ik zou kunnen zeggen dat ik helemaal geen last meer heb gehad. Maar dat zou een leugen zijn. Niettemin was het wel zo dat ik wel veel minder last had dan anders van mijn migraine. Minder last omdat ik niet meer in de weerstand ging. Door mijn aandacht te verleggen van wat er mis en niet goed was, gaf ik m'n verzet op en keek naar wat het me bracht. En terugkijkend was dat best veel. Minder last, maar ook weer een moment van bewustwording dat ik zelf een deel kan reguleren. Daar was ik best blij mee.

Acceptatie

Dus ook als bepaalde dingen of situaties niet gaan zoals je graag wilt dat ze gaan, kun je toch in deze situatie een gevoel van waardigheid en controle behouden. Je kunt een bewust verstandig besluit nemen om de situatie te accepteren en liefst te omarmen zoals hij is. Als je ervoor kiest om je niet te verzetten, zal je dip minder snel toenemen, dan wanneer je gedwongen wordt pogingen om je dip onder controle te krijgen op te geven omdat het je steeds niet lukt. Ik heb vele jaren geleden toen ik in een relatie zat met een man die een drankprobleem had een poosje de Alanon bezocht. Dat is een zelfhulpgroep voor partners van alcoholisten. Een van de dingen die ik daar heb geleerd is het volgende gebed:

Onderdeel van een groter systeem

Je hoeft natuurlijk niet gelovig te zijn om de wijsheid van deze woorden in te zien. Ook als je niet in het bestaan van God gelooft, kun je God of in dit geval Heer vervangen door bv de wijsheid van de natuur. We zijn allemaal onderdeel van een groter geheel. Een groter systeem. De grootte ervan kunnen we geen van allen bevatten. Maar je bewust zijn dat het zo is, helpt je al om je in bepaalde situaties hieraan over te geven. Je kunt bijvoorbeeld de loop van de seizoenen nu eenmaal ook niet veranderen. Net zomin als je de regen kunt stoppen of de zon kunt laten schijnen. Sommige dingen zijn nu eenmaal zoals ze zijn. Je verzet ertegen, maakt alleen maar dat je tegen de rivier in aan het zwemmen bent. Dat kost je veel kracht en energie en levert weinig winst op. Je kunt beter meebewegen en je aandacht richten op waar de stroom je naar toe brengt. Accepteer dat er is wat er is en kijk wat ook voor jou de winst in de situatie kan zijn.

Altijd doorgaande verbetering

Naast het principe van geen verzet kan het principe van altijd doorgaande verbetering je ook helpen om balans te ervaren of in balans te komen. Wat houd het principe van Altijd Doorgaande Verbetering in? Dit principe nodigt je uit om iedere dag een stukje aan je parachute te weven, in plaats van die pas te weven op het moment dat je uit het vliegtuig moet springen. Bouw iedere dag een stapje verder aan je balans. Elke stap die je zet in het beter voor jezelf zorgen is er een. Beslis nu voor jezelf hoe je in de komende weken regelmatig gaat oefenen en houd je daar in de komende periode ook zo goed mogelijk aan. Denk er aan dat ademruimte een manier is om een paar keer per dag bij jezelf stil te staan. Laat dat ook je eerste reactie zijn in moeilijke tijden bij stress of als je je somber voelt. Blijf ademhalen!

Dagelijkse aandacht. Tips

Richt voordat je uit bed stapt 's morgens je aandacht op je ademhaling. Haal vijf keer aandachtig adem. Begin maar met vier tellen inademen, vier tellen je adem vast houden, vier tellen uitademen en vier tellen niet. En dan weer opnieuw.
Merk het op als je van houding verandert: Als je van liggen naar zitten, naar staan en lopen gaat. Merk elke verandering van houding op. Wees je bewust van hoe je je houding soms onbewust verandert. Word je ook bewust van de aanleiding ervan. Hoe meer je je bewust bent van de behoeften van je lichaam, des te beter kun je voor haar zorgen.
Telkens wanneer je de telefoon, een vogel, een trein, gelach, een claxon, de wind of noem maar op hoort, beschouw dat geluid dan als een signaal om het bewust in je op te nemen. Luister echt, wees aanwezig en wakker. Aandachtig in het moment.
Haal een aantal keren per dag heel bewust adem. En als je bewust adem haalt stel jezelf dan de vraag: Hoe gaat het nu met mij?
Haal telkens als je iets gaat eten of drinken een of twee keer bewust adem. Kijk naar je eten en besef wat er voor nodig is om het voedsel op je bord te krijgen. Kun je er de zon, de regen, de boer en de trekker in zien? Eet met aandacht en realiseer je dat je (als het goed is) vooral eet om gezond te blijven. Kijk bewust naar je eten, ruik het, proef het, kauw het en slik het door. Proef de smaaksensaties bewust en ruik ook hoe het voedsel ruikt. Je zult ontdekken dat je eten veel lekkerder smaakt als je het bewust en met aandacht eet.
Let op je lichaam als je loopt of staat. Neem even de tijd om op je houding te letten. Richt je aandacht op het contact van je voeten met de grond. Voel onder het lopen de lucht langs je gezicht, je armen, je benen strijken. Ben je gehaast? Of kun je genieten van dit moment?
Praat en luister met volle aandacht. Kun je luisteren zonder het op dat moment eens of oneens te zijn met wat er gezegd wordt, zonder het leuk of niet leuk te vinden. Of ben je direct aan het bedenken wat jij op jouw beurt zult gaan zeggen? Als je praat, kun je dan zeggen wat je wilt zegen zonder te overdrijven of te weinig te zeggen? Kun je opmerken hoe je fysiek en emotioneel voelt? Kun je met je volledige aandacht in het gesprek zijn?
Let, als je in de rij staat op hoe je staat en hoe je ademt. Voel het contact van je voeten met de grond. Richt je aandacht op het op en neer gaan van je buik. Ben je ongeduldig? Of is dit even een moment voor jezelf? Een moment om jezelf even van aandacht te voorzien.
Wees je zoveel mogelijk bewust van spanningen in je lichaam. Kijk of je er naar toe kunt ademen. Door als je inademt tegen jezelf te zeggen: Ik adem ontspanning in en op de uitademing: Ik adem alle stress en spanning uit. Zie dan voor je dat de spanning je lichaam via je voeten verlaat. Zitten er ergens spanningen vast in je lichaam? Bijvoorbeeld in je nek, je schouders, je maag, je kaak of onderin je rug? Doe iedere dag aan lichaamsbeweging. Er zijn simpele maar heel doeltreffende oefeningen om de spanning uit je schouders te laten verdwijnen. Trek een keer of tien je schouders omhoog en laat ze daarna naar beneden vallen en maak daarna ronddraaiende bewegingen met je schouders.
Doe je dagelijkse bezigheden met aandacht, zoals tanden poetsen, afwassen, je haar borstelen, je schoenen aantrekken of je werk doen. Verricht iedere bezigheid met aandacht.
Richt voordat je gaat slapen 's avonds je aandacht weer even op je ademhaling. Haal weer vijf keer aandachtig adem.
Beslis nu hoe je de komende periode regelmatig gaat oefenen en houd je daar in de komende periode zo goed mogelijk aan. Maar wees tegelijkertijd mild voor jezelf. Als niet alles wat je wilde is gelukt, kijk dan vooral naar wat je wel hebt gedaan. Welke aandacht heb je wel aan jezelf gegeven?
Denk er ook aan dat ademruimte een manier is om een paar keer per dag bij jezelf stil te staan. Laat dat ook je eerste reactie zijn in moeilijke tijden bij stress of als je je ongelukkig voelt. Blijf ademen.

Rust en vrede in jezelf vinden?

Jezelf steeds beter leren kennen en het contact met je lichaam leren herstellen? Meld je dan aan voor de 8 weekse online training Liever Gelukkig met Mindfulness.

Of download mijn gratis E-book: Liever Gelukkig met mindfulness of een van mijn andere gratis E-books.

Geleide meditaties - visualisaties

Meditatie brengt rust en kalmeert je gedachten. Door te mediteren ontdek je hoe je afstand kunt nemen van de vaak negatieve gedachten die ontelbare keren in je bewustzijn voorbij komen. In plaats van energie te steken in die gedachten, verzoen je het denken met je bewustzijn, met je bewuste ik, dat altijd gezond, compleet en heel is. Via meditatie maak je verbinding met wie je werkelijk bent en ontdek je wat voor jou de wezenlijke dingen in je leven zijn. Download gratis meditaties.

Leuk of waardevol artikel?

Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?