Ik voel niks

Soms, in bijvoorbeeld een coachgesprek, maar ook wel in trainingen vraag ik: Wat voel je? Het antwoord is dan regelmatig: Ik voel niks. Helemaal niks vraag ik dan? Nee, ik voel helemaal niks...  En eerlijk is eerlijk. Lang geleden antwoordde ik op die vraag ook: ik voel niks. Het werd dan meestal wel heel druk in mijn hoofd, want ik ontving wel dat ik op dat moment wat zou moeten voelen, maar ik voelde niks en had daarmee tegelijkertijd het idee dat ik tekortschoot. Dat ik het niet goed deed.

Voel je ook niks als ik je in je arm knijp?

Toch… Als ik als iemand nu zegt: ik voel niks of: Ik voel nooit wat, hem of haar even flink in de arm knijp dan blijkt er toch helemaal niks mis met het vermogen van betrokkene om te voelen. Maar wat is dat dan? Wat maakt we soms ‘niets voelen’? Dat niets voelen betekent niets anders dan dat we met onze aandacht al zo lang in ons hoofd zitten, dat we niet meer in verbinding zijn met ons lijf en ons gevoel. We zijn dan niet meer goed in staat om onze aandacht langduriger op ons lichaam te richten en ons gewaar te zijn of te worden van de fysieke sensaties in ons lichaam. Sommige mensen zijn ook gewoon bang om te voelen. Meer daarover lees je in: Bang om te voelen

Verstoorde samenwerking

Het gevolg daarvan is dan ook dat de samenwerking tussen ons bewustzijn en ons lichaam verstoord is. Hetgeen betekent dat ons lichaam dat de hele dag door tegen ons praat, als het ware tegen een muur staat te praten, want er wordt niet geluisterd en niet ontvangen dat het signalen af geeft. Soms merken we die signalen wel op, maar negeren we ze onmiddellijk. Dat doen we vaak omdat de boodschap ons niet uit komt. Als je lichaam je vertelt dat ze moe is en graag rust wil hebben net op het moment dat je kinderen uit school komen of je een belangrijke bijeenkomst op je werk hebt, dan schakelen we die signalen uit door ze te negeren en we gaan gewoon door. 

Voldoende rust nemen

Als het daarbij zou blijven en je 's avonds wel rust neemt en je lichaam alsnog de gelegenheid geeft om te herstellen dan is er op zich niet zoveel aan de hand. Maar wanneer je ook dat niet doet, omdat er 's avonds weer van alles is, dan begeef je je op hellend vlak. Je kunt je voorstellen dat dat op de lange termijn niet echt bevorderlijk is voor onze gezondheid en ons welbevinden. We kunnen niet gezond zijn en gezond blijven als we niet op een constructieve manier samenwerken met ons lichaam. Helaas wordt ons dat vaak als kind niet geleerd. Integendeel. Onze cultuur is er een met een achtergrond van hard werken. De meeste mensen hebben dat ook weer van hun ouders mee gekregen. Je moet hard werken voor je succes, geluk, etc. In die tijd was dat mechanisme nog redelijk overzichtelijk. Maar onze maatschappij is veranderd en het aantal prikkels ook. We moeten steeds meer en tijd om je te vervelen of te chillen zoals dat tegenwoordig wordt genoemd, hebben we  niet of nauwelijks meer. Of beter gezegd: We nemen die tijd niet meer. Want onze smartphone eist een groot deel van onze tijd en aandacht op.

Angst en spanning

Tijd en aandacht die je op dat moment niet meer steekt in het voelen wat je voelt. In het met je aandacht in het hier en nu aanwezig zijn. Er is onder veel jongeren, maar ook onder ouderen een angst om iets te missen. We willen alles 'weten' en zijn bang dat als we even niet online of bereikbaar zijn dat er van alles mis kan gaan. Die angst zit in ons hoofd, maar zeker ook in ons lijf. Alleen 'voel' je die hoogstwaarschijnlijk vaker niet dan wel. Hetgeen overigens niet betekent dat hij er niet is. Je lichaam staat als gevolg van die spanning de hele dag door in een stand van paraatheid. Je maakt teveel stresshormoon (cortisol) aan en pleegt daarmee roofbouw op je lichaam. 

Te lang doorgaan

Als dat maar lang genoeg duurt en je lichaam in die tijd haar best heeft gedaan om jou tempo te volgen, maar ze op een gegeven moment niet meer kan, dan geeft ze een luider signaal af. Je krijgt misschien hier of daar een ontsteking. Daar ben je niet blij mee. En je zet vol in op weerstand tegen die ontsteking. Want hoe vervelend is het om nu in alles wat je al moet ook nog een ontsteking te krijgen. Je weerstand tegen die ontsteking of ontstekingen levert nog meer spanning en stress in je systeem op. Neem je nog steeds geen rust en luister je niet naar je lichaam wat je vertelt dat ze overbelast is, dan zou het zo maar kunnen dat je chronische ontstekingen krijgt en later een of andere auto immuunziekte, of hartkwaal of kanker. 

Wat is aangeleerd kan weer worden afgeleerd

Niet iets wat je zou moeten willen, kan ik je uit eigen ervaring vertellen. Hoewel ziekte me ongelooflijk veel over mezelf heeft geleerd is het niet iets wat ik iemand anders gun. Daarom is het ook echt veel handiger om in een eerder stadium te leren voelen wat je voelt. En vooral ook: om te leren luisteren naar wat je lichaam je te vertellen heeft. Je wordt niet ziek omdat je zonder jas naar buiten gaat zoals ons vroeger werd wijsgemaakt. En niet voelen is aangeleerd en kan weer worden afgeleerd.

Niets voelen is een overlevingsmechanisme

Moeilijk bij je gevoel kunnen komen is meestal een aangeleerd overlevingsmechanisme van juist heel sensitieve en vaak ook hooggevoelige mensen. Je zou misschien zelfs wel kunnen zeggen dat hoogsensitiviteit en leven vanuit je hoofd vrijwel altijd samengaan, hoe vreemd dat misschien ook lijkt. Kun je dat ook omkeren en zeggen dat alleen hoogsensitieve en heel gevoelige mensen erg vanuit hun hoofd leven? Nee het is niet voorbehouden aan hoogsensitieve mensen om vanuit hun hoofd te leven. Het is meer iets dat voor een belangrijk deel cultuurgebonden is. Hier in het Westen zijn we nu eenmaal wat rationeler dan in het Oosten. We leven meer in een ik-ego-denken cultuur, dan wij-samen-voelen.

Emoties zijn van je hoofd...

Laatst zei een klant tegen mij toen ik tegen haar zei dat het mijn idee was dat ze nogal vanuit haar hoofd leefde dat dat niet zo was, want ze was juist altijd zo emotioneel. En hoe gek dat misschien ook lijkt, maar dat klopt. Want emoties zijn niet zozeer van je hart. Emoties komen juist voort uit je denken. Uit een verzet tegen wat er in je werkelijkheid is. Je bent verdrietig omdat je verdrietige gedachten hebt. Je bent boos als gevolg van boze gedachten. Je bent eenzaam omdat je gedachten hebt die eenzaamheid oproepen. Waarbij emoties dan weer de overtreffende trap van je gevoel zijn. Van die staat waarin jij niet meer het gevoel hebt, maar het gevoel jou heeft. Op het moment dat je in een emotie zit, ben je vrijwel zeker niet verbonden met je lichaam. Met de fysieke sensaties in je lichaam. En je bent er al helemaal niet accepterend bij aanwezig. Als je in een emotie zit, zit je meestal tegelijk ook in de weerstand. In de weerstand omdat alles in je lijf keihard NEE, IK WIL DIT NIET VOELEN, roept.

Voelen doe je met je aandacht in het hier en nu 

Leven vanuit je hart en in verbinding zijn met je gevoel is iets anders. In verbinding zijn met je gevoel betekent met je aandacht in het hier en nu bij het gevoel zijn. Als je in verbinding met jezelf en je gevoel bent en met je aandacht bij het gevoel, bij de fysieke sensaties in je lichaam, dan is er vrij zelden sprake van emoties. Zeker niet als je dagelijks meerdere malen dat contact opzoekt. Je bent je dan veel eerder bewust van wat er in je omgaat en kunt veel eerder andere keuzes maken. 

Ik voel niks

Niks voelen betekent dan ook dat je met je aandacht niet in je lijf aanwezig bent, maar net zoals ik over mezelf in het begin al aangaf: Je zit dan bv. te denken dat je wat voelen moet en dan voel je niks. Want je bent gewend aan heftige emoties en die voel je nu even niet. Dus voel je nu niks...

In je hoofd wonen

Meerdere keren bewust met onze aandacht naar ons lichaam en wat we voelen gaan is iets dat de meesten van ons niet vanzelfsprekend hebben geleerd. We hebben vooral geleerd vanuit een overlevingsmechanisme in ons hoofd te gaan wonen. In ons hoofd, op die plek waar we zo goed zijn in het oordelen. Oordelen en vaker nog veroordelen. Veroordelen van anderen en van onszelf. Om maar niet te hoeven voelen wat we voelen. 

Weg van de pijn

Maar hoe goed we ook ons best doen om niet te voelen, ons onbewuste zorgt ervoor dat we dan toch gaan voelen. Ons onbewuste (ziel) weet dat we door niet te voelen, onszelf afsnijden van onszelf waardoor we uit balans raken. En dat wil onze ziel niet. Die wil dat we weer ‘heel’ worden. En dat we die delen van onszelf die we niet van onszelf accepteren omarmen zodat het weer onderdeel van het geheel wordt en wij weer heel worden. Om ervoor te zorgen dat dat gebeurt zorgt ons onbewuste ervoor dat we die situaties aantrekken, die van ons vragen om naar deze dingen in onszelf te kijken. Je zou daarom kunnen zeggen dat je hoofd weg wil van de pijn om de pijn niet te hoeven voelen en je ziel wil juist naar de pijn toe, omdat ze je wil laten groeien. Het gevolg daarvan is dat je als het ware oude pijnlijke situaties (meestal) uit je kindertijd herhaalt in een iets andere vorm. En als je dit mechanisme begrijpt ga je zeker je patronen herkennen.

Aanpassen en vechten

Zo herhaalde ik elke keer in mijn relaties het patroon waar ik met mijn vader in zat. Aanpassen en vechten. Enerzijds graag de goedkeuring willen en daarin doen wat de ander verwacht (wat mijn moeder overigens ook deed :-)) en anderzijds als ik daardoor (onbewust) te ver bij mezelf vandaan raakte, maakte ik ruzie, begon uit onmacht te schreeuwen en te huilen. Echt niet handig en ook niet effectief. Maar ik had die herhalingen nodig om de onderliggende pijn toe te gaan staan. De onderliggende pijn van me niet geaccepteerd voelen in mijn anders dan anderen zijn. Want als hoogsensitief kind was ik (en ben ik nog steeds) anders dan andere kinderen en anders dan mijn broers en zus.

Er is wat er is en ik ben wie ik ben

Inmiddels ben ik er dik oké mee dat ik anders ben. Ik ben er nu blij mee. Het doet ook geen pijn meer. Hoewel oude familiepatronen wel blijven trekken. Als mijn broers en zus en ik samen zijn, zitten we snel en gemakkelijk in de in onze kindertijd aangeleerde patronen.  Gelukkig lukt het me tegenwoordig wel om als ik me er niet plezierig in voel om eruit te stappen. Maar dat is en blijft steeds een bewuste keuze en niet iets vanzelfsprekends. Een keuze die ik maken kan omdat ik nu veel beter in contact ben met mijn gevoel. Ik merk allerlei subtiele signalen nu niet alleen meer bij de ander op, maar ook bij mezelf. Zodat ik steeds beter op tijd kan bijsturen als het niet (meer) goed voelt. Want voelen dat het niet goed voelt is wel een voorwaarde om iets te kunnen veranderen in dat veranderingsproces. En doordat ik lang in het overlevingsmechanisme van niet voelen en uit mijn hoofd leven zat, was ik niet in staat te voelen en ging ik keer op keer opnieuw over mijn eigen grenzen heen of liet anderen daarover heen gaan. 

Mijn gevoel voelen

In het proces van persoonlijke ontwikkeling heb ik geleerd hoe lastig het om bij mijn gevoel te kunnen komen en er bij te blijven. Wat me daar uiteindelijk het meest bij heeft geholpen waren de geleide meditaties die ik een dikke twintig jaar geleden van iemand ontving. Ik ben hem er nog steeds dankbaar voor dat hij mij op dat spoor heeft gezet. Want mijn leven leeft zoveel fijner nu ik weer in contact met mezelf ben :-)

Voel jij ook niks?

Dus als jij voor jezelf soms ook momenten hebt dat je denkt: ik voel niks kom dan eens heel bewust met je aandacht in je lichaam. En voel wat je voelt in je lichaam. Welke sensaties, hoe subtiel ook ervaar je daar? Misschien voel je tintelingen, onrust, een kriebel, je bloed stromen, etc. Wat het ook is, word het je bewust, want het zijn de eerste stappen naar weer in contact met jezelf en je gevoel komen. Zelfs als je denkt: dat je gevoel helemaal verdoofd is, dan nog is wat je voelt het verdoofde gevoel… En een verdoofd gevoel voelt echt anders dan niets voelen. Mocht je er nog (een beetje) moeite mee hebben, dan kun je altijd mijn gratis mediaties downloaden of een voor jou passende meditatie bestellen. 

Meditatiepakket

Je kunt natuurlijk ook gewoon net als ik beginnen met geleide meditaties, door een losse meditatie te bestellen of een meditatiepakket met allerlei verschillende meditaties met voor verschillende situaties.

Rust en vrede in jezelf vinden?

Jezelf steeds beter leren kennen en het contact met je lichaam leren herstellen? Meld je dan aan voor de 8 weekse online training Liever Gelukkig met Mindfulness.