Assertiviteit: Ik verwacht iets anders dan jij

Sommige situaties en mensen in je leven zijn aanleiding voor je om je gespannen te voelen. Of dat nu situaties in je relatie zijn, bij je sport of hobby of bij je werk. Er zullen altijd situaties zijn die bijvoorbeeld anders gaan dan je verwacht had. Die spanning is een gevolg van een aanleiding, iemand doet bijvoorbeeld iets of iemand doet juist iets niet wat je graag gewild had. Door de verwachtingen die je bij jezelf hebt opgewekt door iets te gaan geloven waarvan je nooit helemaal zeker kunt zijn dat het zal gaan zoals jij verwacht, creëer je teleurstelling bij jezelf.

Verwachtingen bepalen je gevoel

Verwachtingen zijn rare dingen. En kunnen er voor zorgen dat je je wanneer het niet gaat zoals jij wilt behoorlijk teleurgesteld voelt. Verwachtingen zijn constructies van je denken. En die constructies van je denken maak je omdat je op de een of andere manier probeert om de werkelijkheid, jouw werkelijkheid onder controle te krijgen. En dat doe je weer omdat je net als iedereen behoefte hebt aan een zekere mate van veiligheid. Iedereen heeft een zekere mate van veiligheid in zijn of haar leven nodig. Als je je elke dag en elk moment niet weet of je te eten hebt en of je wel een slaapplek hebt, dan gaat je geest in de overleef stand.

Verwachtingen en veiligheid

Van oudsher was dat ook een mechanisme wat je nodig had om te kunnen overleven. Want op dat moment was je voortbestaan er aan gekoppeld. Maar de verwachtingen waar je je nu soms teleurgesteld, kwaad of zorgen over maakt hebben weinig meer met die veiligheid te maken. Toch heb je net als iedereen behoefte aan een zekere mate van voorspelbaarheid in je leven. Het geeft je rust en stabiliteit als je weet dat aan een aantal basisbehoeften wordt voldaan. Als dan in een bepaalde situatie dingen niet helemaal gaan zoals je gedacht had dat ze zouden gaan, dan raak je van streek omdat je behoefte aan veiligheid en voorspelbaarheid even niet wordt ingevuld. 

Dualiteit alom

Naast behoefte aan veiligheid en voorspelbaarheid hebben we ook allemaal behoefte aan onveiligheid. Onveiligheid in de zin van: Hoe leuk is het leven nog als je ieder moment van de dag, gedurende je hele leven exact zou weten wat er zou gaan gebeuren? Saai toch? Dat is ook weer niet leuk. Dus waar dit hele spel om draait is het vinden van een balans tussen veiligheid en variatie. Je leven hier op aarde is een leven in de vorm. We leven in een fysieke werkelijkheid. En in die fysieke werkelijkheid kunnen we dingen ervaren. We kunnen die dingen vooral ervaren omdat er sprake is van dualiteit. In de werkelijkheid waarin we leven bestaat alles wat we ervaren bij de gratie van een tegendeel. Er bestaat geen licht zonder donker. Geen groot zonder klein. Geen warm zonder koud. Geen open zonder gesloten. Geen zomer zonder winter. 

Bewust en onbewust waarnemen

Hoe zou het zijn als je het licht niet meer waar zou nemen omdat het altijd licht is? Wat zou je dan ervaren en voelen? Hoe zou dat voor je zijn? Je zou het licht niet meer kunnen opmerken, omdat het er dan altijd is. Het wordt gewoon en je bewustzijn neemt het niet meer bewust waar. Je neemt het waar en ervaart het bij de gratie van de afwezigheid van licht. Andersom gaat natuurlijk net zo op. Als het donker bijvoorbeeld wanneer je blind zou zijn jouw werkelijkheid is, dan neem je dat niet meer bewust waar. Het is gewoon jouw werkelijkheid. En je hebt dat niet meer in de gaten. Waarom vertel ik je dit? 

Verwachting die niet uitkomen

In de praktijk zijn veel mensen en jij misschien ook geneigd om te oordelen over die verschillen. Als we weer even terug gaan naar je verwachtingen, en je realiseert je dat wanneer je verwachtingen niet uitkomen je je op dat moment ook even bewust kunt worden van de afwezigheid van jouw behoefte aan veiligheid. Het is bijna nooit de situatie zelf die voor problemen zorgt, maar bijna altijd wat jij daarvan maakt.

Wat is de behoefte voorbij de verwachting?

Door je verwachtingen niet ingevuld te zien, kun je je ook even bewust worden van jouw behoefte aan veiligheid op dat moment. En jezelf de vraag stellen: Wat heb ik nodig of wat kan ik doen om mezelf weer goed te voelen? Misschien schiet je als ik dit zeg in de weerstand en ga je allerlei extreme voorbeelden bedenken waarom het toch zo terecht en legitiem is om die verwachting te hebben en teleurgesteld te zijn in de ander of in een bepaalde uitkomst. Realiseer je daarbij wel dat ik er geen oordeel over uitspreek dat jij je niet boos, verdrietig of teleurgesteld zou mogen voelen. Dat mag best. Het is jouw gevoel, jouw ervaring. En ik zou je willen aanraden om die er gewoon te laten zijn. Waar ik je ook toe zou willen uitnodigen is om je bewust te worden van hoe deze situatie voor jou voelt en welke behoefte er niet wordt ingevuld. 

Negatieve spiraal

Je hoofd heeft de gewoonte om pijlsnel te gaan oordelen over wat er allemaal zou moeten zijn of had moeten zijn. Het vervelende daarvan is, dat het je geen steek verder gaat helpen. Sterker nog je gaat je er alleen maar nog vervelender door voelen. Door je negatieve oordeel en doordat je daar negatieve energie in steekt, wordt je situatie alleen maar vervelender. Misschien zeg je iets vervelends tegen degene die in jouw idee de aanleiding van de situatie is. Vaak krijg je daar weer een vervelende reactie op terug en plotseling zit je in een negatieve spiraal.  

Laat je oordeel los

Je kunt daaruit stappen door je oordeel los te laten en te kijken naar wat jouw onderliggende behoefte was of is. En door na te gaan hoe je aan jouw behoefte invulling kunt geven. Om dat te kunnen doen, zul je eerst moeten accepteren dat de situatie is zoals hij is. Accepteren dat het is zoals het is, betekent dat je je verzet, je weerstand tegen de situatie zult moeten loslaten. Wat er ook is, het is er toch al. Je er tegen verzetten betekent alleen maar dat je het groter en vervelender maakt. Voor de ander, maar vooral ook voor jezelf. Misschien klinkt het nog wat warrig voor je, maar ik ga het je verduidelijken aan de hand van een voorbeeld. 

Ik doe toch zo mijn best en waarom ziet hij dat niet?

Stel je voor: Je bent vrouw de vrouw van een drukke geslaagde zakenman. Jullie hebben samen twee kinderen. Je man is vaak op pad en komt regelmatig niet thuis met eten. Jullie hebben samen een afspraak gemaakt dat hij minstens vier keer per week samen met jou en de kinderen eet. Op een van jullie samen eten avonden heb je extra je best gedaan iets lekkers te maken en je hebt zin in een gezellige maaltijd en avond. Je bent nog speciaal door de regen op pad gegaan om ingrediënten te halen voor zijn favoriete recept. Op de afgesproken tijd zit je samen met de kinderen te wachten op je man. Maar al wie er komt. Niemand. Na vijf minuten krijg je een onrustig gevoel als gevolg van de gedachte: He wat vervelend, nou ja misschien staat hij in de file en komt hij zo. Na een kwartier, wordt je langzamerhand geïrriteerder als je denkt: He wat is dit nu? Nog even en het eten is verpieterd. De kinderen doen vervelend en beginnen te jengelen en je begint je steeds meer op te winden. Wat is er aan de hand, denk je? Waarom belt hij op zijn minst niet even. Als je hem zelf diverse keren probeert te bellen en inspreekt neemt hij niet op. Je wacht nog een kwartier en besluit dan inmiddels behoorlijk geïrriteerd en bezorgd te gaan eten. Je wordt ook meer en meer ongerust. Als er maar niets is gebeurd…. Als je man twee uur later heel vrolijk thuis komt, komt de stoom uit je oren. De kinderen waren inmiddels oervervelend en jouw gezellige avond verpest. Als je man binnenkomt krijgt hij niet het warme welkom wat hij had verwacht….

Ik doe toch zo mijn best en waarom ziet zij dat niet?

Nu vanuit het perspectief van de man: Je hebt een paar intensieve besprekingen achter de rug. Een belangrijke deal die veel geld op gaat leveren staat op het spel. Je wilt die deal graag binnenhalen, want dat betekent dat je de verbouwing die jouw vrouw zo graag wil, door kan gaan. Je gunt het haar en doet zo goed mogelijk je best om het haar naar de zin te maken. Maar het is soms wel buffelen. Maar dat heb je er wel voor over. Ze is een lieve en een goede vrouw. En een goede moeder voor jullie kinderen. Alleen snapt ze soms niet helemaal wat er allemaal bij een eigen bedrijf komt kijken. Vandaag kwam onverwachts de beslissingsbevoegde persoon langs voor die belangrijke deal. Je bent met hem in gesprek gegaan en jullie hebben alle belangrijke details en voorwaarden doorgesproken. Na lange en uitgebreide onderhandelingen op het scherpst van de snede komen jullie er samen uit. Je bent in een geweldige stemming. Wat super dat dit is gelukt! Je had er eerder wel twijfel over gehad of het allemaal zou gaan lukken. Want laten we wel zijn. Het is crisis en veel bedrijven houden hun handen op de knip. Uiteraard neem je er eentje samen met je opdracht gever om de overeenkomst te vieren. Wat zal je vrouw straks blij zijn als je thuis komt. Je voelt je al helemaal blij en trots bij de gedachte. En wat een goed gevoel ook dat je je vrouw datgene kunt geven wat ze verdient. Glimmend van trots rijd je naar huis en steekt de sleutel in het slot. Je krijgt alleen niet de ontvangst die je had verwacht.

Verschillende perspectieven van hetzelfde

Kun je je een beetje een voorstelling maken van het gesprek wat er ontstaat? Beide partners hadden het beste met elkaar en situatie voor. Maar beiden bouwen verder op een ander perspectief van hun eigen werkelijkheid. Haar werkelijkheid is niet meer of minder waar dan die van hem. Ze zijn voor hen beiden waar en hun perspectief van de werkelijkheid. Wanneer je in een dergelijke situatie met bepaalde verwachtingen vanuit je hoofd, vanuit oordelen gaat communiceren, dan is de kans op een confrontatie en ruzie groot. Beiden zullen zich niet gezien en gehoord voelen in hun verlangen.

Niet gezien, erkend en gehoord voelen

Zij zal zich niet gezien en gewaardeerd voelen in haar verlangen naar verbondenheid en intimiteit. Hij zal zich niet gezien en gehoord voelen in zijn behoefte aan erkenning en belangrijk gevonden te worden.  Wanneer je niet kijkt naar de onderliggende behoefte, maar alleen maar blijft kijken naar jouw perspectief van de werkelijkheid, dan zul je elkaar niet kunnen bereiken. En het effect en resultaat daarvan zal zijn dat je jouw behoefte ook niet ingevuld krijgt. Niet van de ander, maar ook niet van jezelf. Met als gevolg dat je je behoorlijk k…. voelt.

Beter bewust van behoeften

Wanneer de vrouw in het bovenstaande voorbeeld zichzelf bewust was geweest van haar behoefte aan intimiteit en verbinding, dan had ze zichzelf af kunnen vragen hoe ze zichzelf dat had kunnen geven. En wat ze te accepteren heeft is dat ze een man heeft die zijn werk heel belangrijk vindt. En die zijn werk ziet als een uitdrukking van zijn liefde voor haar. Als zij genoeg van zichzelf houdt, dan kan ze dat of accepteren en goed voor zichzelf gaan zorgen. Of ze accepteert het niet en stelt een grens. Die grens zou ze op verschillende manieren kunnen stellen. Ze kan besluiten dat het voor haar acceptabel is dat haar man misschien vijf minuten te laat komt en als het langer wordt besluiten te gaan eten. Of ze kan als haar man te laat komt besluiten om uit eten te gaan. Ze kan besluiten zijn eten weg te gooien. Ze kan besluiten dat hij dan maar zijn eten opwarmt. Er zijn talloze varianten denkbaar, waarin ze goed voor zichzelf zorgt. En niet in de afhankelijke wachtstand gaat. 

Zelfvertrouwen voor vrouwen

Gratis e-book Liever Assertiever downloaden?

Meer informatie over hoe je grenzen stelt en goed voor jezelf kunt zorgen zonder de ander daarbij uit het oog te verliezen? Vraag dan mijn gratis E-book Liever Assertiever aan!

Leuk of waardevol artikel?

Als je dit artikel waardevol vindt, help dan mee dit te verspreiden door het te delen met andere vrouwen. Dit kan o.a. door middel van social media knoppen. Ik vind het ook altijd fijn als je een reactie achterlaat. Wat is jouw eerste stap om beter voor jezelf te zorgen?

Website-reacties op dit artikel

Margriet op zaterdag 28 juli 2012 om 18:33
Wat fijn dat ik dit artikel lees. Even weer een frisse kijk op de mijn eigen situatie waar ik soms in verkeer.
Vooral deze zin:
"Wat er ook is, het is er toch al. Je er tegen verzetten betekent alleen maar dat je het groter en vervelender maakt. Voor de ander, maar vooral ook voor jezelf."
Ik kan dit niet tegenspreken, het is er en ik kan niet de problemen van een ander oplossen. Ik ondervind nog moeite met het accepteren van mijn eigen situatie (lees: nog). Maar deze zin brengt me weer terug naar de realiteit, dankjewel!